Mikel Gantxegi: "Maskarak egiteko beste 10 makina ari gara ekoizten"

Eneko Azkarate Laspiur 2020ko api. 30a, 21:00

Mikel Gantxegi, Mondragon Assembly-k Txinan duen lantokian.

Mondragon Assembly-k Txinan duen lantokian maskarak ekoizteko lau makina egin eta Euskal Herrira ekarri berri dituzte. Helburua da hilean 10 milioi maskara egitea. Koronabirusak eragin duen maskara premia ase nahi da. Txinako lantegiko gerenteak, Mikel Gantxegi bergararrak, eman ditu zehaztasunak eta aurreratu du ari direla beste 10 makina ekoizten.

Koronabirusagatik maskaren premia agerian geratu da eta Espainiako Gobernuak Mondragon Assembly-rengana jo du. Nola izan da harremana?
Bitxia izan da. Txinan sortzen diren aukeren adibide bat… Hemen birusak jo zuenean, 3 edo 4 aste egon ginen etxean sartuta. Enpresa itxita. Urte berri txinatarreko oporrak zirela-eta enpresa urtarrilaren 24an itxi genuen eta egun hartan bertan Wuhan hiria itxi egin zuten. Berrogeialdia ezarri zuten herrialde osoan. Guk enpresa otsailaren 21ean zabaldu ahal izan genuen. Langileen erdiarekin edo. Poliki-poliki, langileak bueltatzen hasi ziren hurrengo asteetan. Horrela, otsailaren bukaeran hasi ginen entzuten eta ikusten gure hornitzaileak eta lehiakideak ari zirela maskarak egiteko ehunka makina fabrikatzen Txinan. Hornitzaile batek makinaren diseinu osoa helarazi zigun. 
 
Eta hortik, makinak egitera?
Diseinu horrekin, makina Europan eskaintzen hasi ginen, Txinan konpetentzia oso gogorra geneukalako eta aukera gutxi ikusten genuelako hemen. Gure ideia zen diseinu hori Europako estandarretara egokitzea. Segurtasuneko CE ziurtagiria lortu eta zerbitzu lokala eskaintzea bezeroei, Aretxabaleta, Alemania edo Frantziako planten bitartez. Batez ere, kontaktu eta ezagunen artean banatzen hasi ginen; tartean, Oiarso kooperatibara [Bexen Medical] ere helarazi genuen eskaintza, interesik baldin bazuten. Hala, martxoaren 10etik 13rako egunetan, Espainiako Industria Ministerioa Mondragon Taldearekin jarri zen harremanetan, maskarak egiteko aukerez berba egiteko. Mondragonek Oiarso enpresarekin kontaktatu zuen, hauek Espainia mailan dauden gela zuri bakarrenetakoa zeukatelako, maskarak fabrikatzeko beharrezko azpiegitura bat, eta maskara kirurgikoak fabrikatzea eskatu zioten. 
 
Hori bai zoria…
Kointzidentzia edo zortea, ez dakit, baina momentu hartan Oiarsok gure makinen aukera mahai gainean zeukan, eta bat-batean, bizpahiru egunetan operazio osoa argi geratu zen. Espainiako Gobernuak Oiarsori prezio jakin baten maskara kopuru handi bat erosteko konpromisoa hartu zuen. Oiarsok azpiegitura, baliabideak eta esperientzia jarriko zituen maskarak produzitzeko, eta Mondragon Assembly-k makinak egingo zituen. Gogoratzen dut martxoaren 13an gerentearen, Luis Mari Imazen, dei bat jaso nuela operazio honen aukeraz hitz egiten. Asteburuan, dei piloa egon ziren: Gobernua, Oiarso, Mondragon Assembly, Euskadi, Txina… Astelehen hartan, fabrikazioa martxan jarri genuen. Eta 25 egunetan, makinak egiteko konpromisoa hartu genuen. Hori Txinan bakarrik egin daiteke.
 
"Gure lantaldeak zuen guztia eman du proiektu honetan, izugarria izan da konpromisoa. Egia esan, harritu egin nau"
 
Euskal Herrian egin izango zen horrelako epe laburrean?
Ez. Lehenengo, injinerutza azkar bat egin genuen segurtasuneko CE ziurtagiria lortzeko. Aldi berean, diseinu elektrikoa egokitu eta kontrol programak egin genituen gure estandarrean. Diseinua eman zigun hornitzailearekin pieza mekanizatuak egin genituen. Honek ere 7 edo 10 egunetan egin zituen pieza guztiak, eta bere lantaldea ere izan zen muntaian laguntzen… Elkarlan polita egin dugu hauekin ere. Baina, egia esan, zoramena izan zen, dena aldi berean egin behar, denborarik ez, azken bi asteak muntaia eta puntuan jartzea, egunero 14-16 ordu lanean… Zapatuak eta domekak barne, gure jendea, hornitzailearena, ni neu ere egun askotan… Baina lortu genuen makinak irten behar ziren egunean prest egotea. 
 
Eta Txinatik Euskal Herrira ekartzea?
Bidalketa ere ez zen erraza izan. Baina hemen, egia esan, Espainiako Gobernuak asko eta modu efikazean lagundu digu, benetan oso ondo eta azkar egin dira gauzak. Bai gure teknikariek bidaiatzeko bisa lortu eta aireportuetan arazorik izan ez zezaten beharrezko kontaktu eta dokumentuak helarazten; baita makinen bidalketa kudeatzen, Shanghaitik Markinaraino… 
 
Denbora errekorrean erantzun duzue?
Bai, bai. Gure lantaldeak zuen guztia eman du proiektu honetan, izugarria izan da konpromisoa. Egia esan, harritu egin nau. Denek kooperatu dute, gogoz, gainera: erosketa, muntaia, injinerutza, giza baliabideak… Une batzuetan, gure taldeko 30 lagun genbiltzan lanean makinetan. Aretxabaletatik ere laguntza handia jaso dugu, injineruen aldetik, kudeaketan, koordinazioan Oiarso kooperatibaren eta Gobernuaren artean… Estres askokoa baina polita izan da.
 
Reyes Maroto Espainiako Industria Ministroa iazko ekainean Kushanen izan zen Mondragon Assembly-ren lantegiaren inaugurazio ekitaldian. Horrek badauka zerikusirik?
Ez, ez, hori kointzidentzia izan da. Kointzidentzia polita, baina besterik ez. Espainiako Gobernua Oiarsora joan zan lehenengo eta Oiarsok justu gure proposamena bazeukan ordurako. Kointzidentzia, zortea, ez dakit zer den; hemen, Txinan mugitu izanak, diseinua lortu izanak eta makina hori eskaintzeko atrebentzia apur bat eduki izanak ere lagundu du zortea izaten uste dut.
 
"Gure filosofia da makinak soilik saldu beharrean makina horiek produkzioan jarri eta fidagarritasuna ziurtatzea gure bezeroei"
 
Norendako zango dira lau makina horiek?
Hiru Oiarso enpresaren eskuetan daude, Etxebarrin, Cikautxok utzitako instalazioetan, eta bat Espainiako Armadaren Farmaziako unitatean, Burgosen.
 
Une honetan Euskal Herrian dira makina horiek, puntuan jartzen, ekoizpena ahal den azkarren hasteko, ezta?
Bai, Txinatik joandako lau teknikari eta Aretxabaletako beste 8 edo 10 teknikari ari dira makinak puntuan jartzen bezeroen etxeetan. Egia da hemen, Txinan, makinak produkzioak probatzeko denborarik apenas izan genuela. Hortaz, orain, lan apur bat badaukagu makinak adostutako produkzioan jartzen, baina lortuko da. Gainera, Mondragon Assembly aukeratzearen abantailetako bat da guk zerbitzua eskain dezakegula Euskal Herrian edo Espainian, eta gure filosofia da makinak soilik saldu beharrean makina horiek produkzioan jarri eta fidagarritasuna ziurtatzea gure bezeroei. Horretan gabiltza orain. 
 
Noiz hasiko dira maskarak ekoizten?
Ezin jakin, baina ikusi dut jada bideo baten gure makina bat maskarak ekoizten, oraindik erritmo geldoan, baina martxan. Ez dakit ziur, baina astebetean edo bitan egon beharko lirateke martxa onean.
 
Makina gehiago ari zarete ekoizten une honetan?
Bai. Orain, beste 10 makina egiten gabiltza. Materialen zain gaude, baina aste honen bukaeran hasiko gara muntaketarekin. Hala ere, gehiago egongo direla nahiko ziur gaude. Eskaintza piloa daukagu. Interes eta behar handiak daude. Pentsa, hemen, Txinan, egunero erabiltzen ditugu maskarak lanean, garraio publikoan, dendetan… Derrigorrezkoa da. Espainian ere berdin egiten bada eta pertsona bakoitzak 2 edo 3 maskara behar baditu astean, behetik jota, astean 100-150 milioi maskara beharko dira. Hori dena produzitzeko makina piloa bihar dira. Hasi gara pentsatzen makina hauek Aretxabaletan fabrikatu ahalko diren, behar diren epeetan eta behar den kopuruari aurre egiteko.
 
"Beste 10 makina ari gara ekoizten: horietatik, hiru, Euskal Herrira joango dira; beste bat, Italiara, eta beste seiak, Espainiara"
 
Noizko izango dituzte gertu makina horiek?
Maiatz bukaera eta ekain hasiera artean prest egongo dira hemen, bidalketarako.
 
Eta norendako izango dira?
Konfidentzialtasuna gordetzearren, ezin dugu esan norendako izango diren; laster egingo dute publiko bezeroek eurek. Bai esan dezaket makina horietatik hiru Euskal Herrira joango direla, beste bat Italiara eta beste seiak Espainiara.
 
Iazko ekainean egin zenuten lantegi berriko lehen harria jartzeko ekitaldia. Noizko egongo da gertu?
Lantegi berria eraikitzen aurreko ekainean hasi ginen eta espero dugu uztailerako bukatuta izan eta bertan kokatzea. Lantoki berria gaur egun gauden lantokitik 500 bat metrora dago, Kunshaneko Mondragon Parke Industrialaren pare-parean. Txinara planta zabaltzera 2013an etorri ginen. Orduan, Orklik utzi zigun errentan bere plantaren zati bat eta hor gaude oraindik, baina jada leku falta sumatzen dugu azken urteetan izandako hazkundeagatik. 
 
Zer egiten duzue bertan, zein da zuen lan jarduera nagusia?
Muntaia automatizatzeko lerroak edo makinak egiten ditugu, diseinutik hasi eta bezeroari makina instalatu arte. Makinak pertsonalizatuak dira, produktu bakoitzerako espezifikoak. Batez ere, automozioko osagaiendako egiten ditugu lerroak; baina baita eguzki plakak muntatzeko, osagai elektrikoak muntatzeko edota osasun arloko produktuak muntatzeko ere, azken hauek gutxiago izan arren.
 
Zenbat lagun ari zarete?
Orain, 85 bat lagun gabiltza. Erdia baino gehiago injineruak dira. Ari dira makinen diseinu mekanikoa, elektrikoa eta kontrol programak egiten, eta baita proiektuen kudeaketan ere. Horretaz gain, baditugu giza baliabideak, erosketak, kalitatea eta biltegia, muntaietako jendea… Bezeroei balio-kate osoa eskaini ahal diogu. Mondragon Assembly-ren matrize edo beste lantegiekiko era independentean. Egia esan, lantalde ederra daukagu eta, orokorrean, konprometitua eta oso-oso langilea. Hemen ez dago kexurik ordu estrak edo jaiegunetan lan egitea eskatuz gero. Jendeak badaki lanaren garrantzia eta aurrera egiteko esfortzuaren balioa. Azken bi urteetan, gainera, errotazio oso-oso txikia izan dugu eta horrek konfiantza ematen digu aurrera egiteko eta hazteko. 
 
"Hemen ez dago kexurik ordu estrak edo jaiegunetan lan egitea eskatuz gero. Jendeak badaki lanaren garrantzia eta aurrera egiteko esfortzuaren balioa"
 
Txinatik hedatu da mundu osora koronabirusa. Nola daude gauzak une honetan Txinan?
Hemen nahiko egoera normalean gaude orain. Fabrikak eta komertzioak zabalik daude orain eta kalean nahiko lasai ibil gaitezke gora eta behera. Ikastetxeak ere aste honetan eta hurrengo asteetan hasiko dira irekitzen eta eskolak berriz ematen. Halere, kontrol eta prebentzio neurriak asko dira. Besteak beste, maskarak eroan beharra; gorputzaren tenperaturako kontrolak lantegi, garraio eta komertzioetan; lantegietan kontrolak sarrera eta irteeretan, zein datorren erregistratzeko. Hemen, Txinan, telefono aplikazio baten bidez ere QR bat erakutsi beharra dago leku askotan sartzeko. QRa berdea bada, arazorik ez, baina arriskugune baten edo atzerrian egon bazara, QRa laranja edo gorria izan daiteke, eta orduan, zure mugimenduak mugatuta daude. Gainera, oraindik Txinara ezin da atzerritarrik sartu.
 
Nola bizi duzue Euskal Herrian bizi den egoera koronabirusagatik? Gertutik jarraitzen duzue hemen gertatzen ari dena?
Notizietatik, familiarekin eta lagunekin kontaktuan jarraitzen dugu, bai. Apur bat kezkatuta eta harrituta be bai. Hemen, egoera, muga eta kontrol gehiago edo gutxiagorekin luzea izan da, eta hor itxialdia agindutako lehen astean jendea oso urduri eta kexaka sumatzen nuen. Hemen, ostera, jendeak oso zintzo jarraitu ditu Gobernuak emandako indikazioak. Ez da erraza, baina ez dago besterik, egoera larria da eta arriskua handia be bai. Pazientzia izan behar da eta prebentzio eta isolamendu jarraibideak bete.
 
Espero zenuen pandemia hedatu den moduan hedatuko zela munduan barrena?
Ba, egia esan, ez nuen pentsatu hasieran horrenbeste hedatuko zenik mundu osoan. Orain, ordea, ikusten dut uste duguna baino larriagoa, luzeagoa eta kaltegarriagoa izan daitekeela; oraindik luze joko du. Hego Amerikan, adibidez, oraindik ez dirudi horren gogor jo duenik, baina uste dut hara ere helduko dela, eta gero, agian, udazkenean berriz itzul daiteke Txinara edo Europara. Auskalo. Ez naiz horretan jakitun, baina kezkatuta nago.
 
Zenbat euskaldun egon daitezke Kushanen, Mondragon Taldearen lantokietan une honetan?
Guztira, 30-40 pertsona egongo gara. Egia da oraingo egoeran batzuk Euskal Herrian gelditu direla harrapatuta Txinak ez baitu lagatzen atzerritarrik sartzen martxo hasieratik. Baina hemen lantegietan normal gabiltza lanean. Askok lan barik daude, merkatua ere motelduta dagoelako, baina lan egin ahal da.
 
"Txinako merkaturako lan egiten dugu. Gure bezeroak multinazional handiak dira, automobilgintzakoak, batez ere, eta hauek Txinan dituzten plantetan instalatzen ditugu makinak
 
Zu zeu noiztik zaude Txinan? Eta Mondragon Assembly-n?
2013ko otsailean etorri nintzen, Mondragon Assembly-ko planta irekitzera. Beraz, bai nik baita enpresak ere zazpi urte daroatzagu hemen. Urte oso intentsuak eta nekagarriak izan dira, lan asko egin dugu, baina, aldi berean, oso-oso interesantea izan da, asko ikasten da eta esperientzia desberdin asko bizi izan ditugu.
 
Zein da zuen ohiko merkatua? Non dago eta ze sektorekoa da, batik bat?
Batez ere, Txinako merkaturako lan egiten dugu. Gure bezeroak multinazional handiak dira, automobilgintzakoak, batez ere, eta hauek Txinan dituzten plantetan instalatzen ditugu makinak. Zerbait esportatzen dugu, Europara, Mexikora… baina gauza puntualak dira; gure salmenten %15 baino gutxiago da, normalean.
 
Nongoak dira zuen langileak?
Langile guztiak dira txinatarrak, lau izan ezik: ni neu gerente, zaragozar bat operazio arduradun, eta beste euskaldun bat eta beste mexikar bat proiektu arduradun.
 
Txinatik Euskal Herrira bueltatzeko asmorik bai?
Oraingoz, plana beste urtebete hemen gelditzea da, alabak batxilergoa bukatu arte, 2021eko udan; gero, nik bueltatu egin nahi dut, baina oraindik ez dago ezer ziur. Seguruen, bueltatuko gara, baina gauza asko lotu behar dira lehenengo: lanpostua Aretxabaletan, semearen eskola hor, emaztearendako lana…
 

ALBISTEAK ESKUKO TELEFONOAN

Debagoieneko albiste nabarmenenak eta azken ordukoak Whatsapp edo Telegram bidez jaso gura dituzu? Harpidetu zaitez doan!

WHATSAPP: Bidali ALTA 688 69 00 07 telefono zenbakira –Whatsapp bidez–.

TELEGRAM: Batu zaitez @GoienaAlbisteak kanalera.

ASTEBURUETAKO BULETINA

Zure posta elektronikoan asteburuko albiste nabarmenekin osatutako mezua jasoko duzu. Harpidetu zaitez debalde hemen.


Harpidetza aukera guztiak