Aurreko aldietan bezala, Oñatiko Turismo Bulegoan erosi ahal izango dira seilua –1,5 euro– eta postala –2 euro–. Hori aprobetxatuz, Zeka Oñatik lau motibori buruzko erakusketa filatelikoa antolatu du urriko bigarren hamabostaldirako.
Hauxe da Aita Villasantek gertaera horri buruz egindako laburpena:
1553ko abenduaren 26an behatzaileak Arantzazun sartu zirenetik 40 urtera, sute bortitz batek komentu osoa errauts bihurtu zuen. Eliza bakarrik salbatu zen, gainerakoa suaren bazka izan zen. Santutegiaren hasierari eta irudiaren agerpenari buruz zeuden dokumentuak, etab., dena galdu egin zen.
Oraindik ez zen urtebete igaro, Nafarroako erresuma osoan eta Gipuzkoa, Bizkaia eta Arabako probintzietan eta Gaztela Zaharreko zati handi batean irudia lekuz aldatu zela zabaldu ondoren, eta kultu handiak izan ziren zortzigarrenean, 1621eko irailaren 8an, 1622ko uztailaren 14an sute berri bat piztu zenean, hain suntsitzailea, ordu gutxiren buruan dena suntsitu zuena. Kapera berria, gelaxka batzuk eta liburutegiko liburu gutxi batzuk bakarrik salbatu ahal izan ziren. Birjinaren irudia Humilladero ermitara eraman zuten bi egunez gaua pasatzeko. Oraindik ez zeuden zortzi egun, obra berreraikitzea erabaki zenean. Bi hilabete baino lehen eliza estalita zegoen eta etxea estaltzeko lanean ari ziren. Albistea zabaldu ondoren, elizkoiak eta limosnak iristen hasi ziren, eta hiru hilabeteko epean 500 dukatu bildu ziren dirutan, eta beste 2.000 zurak balio zuen.
Hala ere, suterik izugarriena 1834ko abuztuaren 18an gertatu zen, karlisten eta liberalen arteko gerra bete-betean. Egun horretan, Guipuzcoako boluntario izeneko batailoi bat aurkeztu zen komentuko ateen aurrean, Iñurrigarro komandantea buru zuela. Tropa guztientzako anoak eskatu ondoren, Rodil jenerala Oñatira 11.000 soldadurekin etortzeko arrazoia jakinarazi zitzaion prelatuari, baina Erkidegoak ez zuen zertan beldurrik izan. Afalondoan, agindu beldurgarriaren berri eman zitzaien. «Rodilek Komentu osoa atxilotzeko agindua eman dit, komentua erre ondoren». Jasotako aginduaren arabera gauzatu zen dena. Komentua, eliza, korua, ateak... likido sukoiekin ihinztatu zituzten. Goizeko ordu batean fusil tiro bat entzun zen seinale gisa. Goizeko 4etan irudia bizkarrean kargatu zuten Oñatira joateko. 1834ko sutea erabatekoa izan zen. Lehenengo eliza salbatu zuten, baita dorrea ere. 1845ean berreraikuntza hasi zen. 1846ko azaroaren 19an, Oñatiko Ama Birjinaren irudia Santutegira itzuli zuten, 12 urteren ondoren.
