Alberto Garzonek memento batean lortu du hainbat urtetan erakunde ekologistek ez dutena lortu; besteak beste, Greenpeacek, PACMAk eta Ecologistas en Accionek, eta abarrek. Eskerrik asko, Alberto Garzon; mila esker, PP, boca chanclas izateagatik.
Gaiari heldu aurretik, El País egunkariak 2022ko urtarrilaren 15ean zioena gogorarazi nahi dut "PP 37 udalerritan makrogranjen aurka mobilizatu da, eta horietako hamaseitan udal-araudiak onartu dituzte, jarduera hori martxan jartzeko baldintza zorrotzagoak bete ditzaten, batez ere, abeltzaintza-jatorriko isurketei dagokienez, lurzoruaren eta akuiferoen kutsadura saihesteko. 21 udalerritan onartu dituzte abeltzaintza-eredu horren aurkako mozioak, eta horietako hamalautan PP da udal-gobernua".
Arrazoi asko daude abeltzaintza-eredu honen aurka egoteko. Pertsona batzuek esaten dugu animaliek bizitza duina izan beharko luketela, nahiz eta haien amaiera hiltegia izan edo elikagai izan. Pilaketak ere ez du hori lortzen laguntzen: holako abeltegietan animaliak ezin dira mugitu, ezta alboetan ere. Adibidez, txerri-aziendetan kume asko hiltzen dira eta beste txerri batzuek jaten dituzte; pilaketa horrek instalazioak garbitzea zailtzen du. Bestalde, janari, gorotz eta gernu nahasketa horrek karraskariak agertzea eragiten du. Egoera hori ikusteko hainbat erakundek bideo oso gogorrak egin dituzte, adibidez: Vídeos Greenpeace granjas porcinas.
Abeltzaintza-eredu horren –haragia ekoizteko eredu industrial horren– aldekoek diotenez, lanpostuak sortzen ditu; ordea, esaten dutena egiatik oso urrun dago: animaliak, bizitza osoan kaioletan bizi direnez, ez dira ateratzen, eta horren ondorioz ez dute zaintzailerik behar. Instalazio horiek mekanizatuak dira; beraz, lanpostuak sortzearen iragarpen hori faltsua baino ez da.
Enpresariak aberastu egiten dira; bitartean, bertako biztanleak gorotzekin eta mindekin –gernua, defekazioak, garbiketa-urak, pentsu-hondarrak eta abar– kutsatutako ingurunearekin geratzeaz gain, uren kontaminatzea ere pairatzen dute; izan ere, praktika honek inguruko akuiferoentzat oso arriskutsua den nitrogeno, kobre eta zink kontzentrazio handia ditu. Puntu hau amaitzeko, adibide bat gehitu nahi dut: orain dela gutxi, Caparroson (Nafarroa) instalatutako makrogranjari handitzeko baimena eman diote, ingurumen arloko arau-hausteengatik hamaika espediente irekita dituen arren.Handitze honekin, Nafarroako biztanleria osoak baino hiru aldiz hondakin beltz gehiago sortuko ditu.
Beharbada, egia da politikan dagoen edo egon beharko lukeen baliorik handiena, eta ez besteek entzun nahi dutena esatea. Jarduera ekonomiko bat ekologikoki hondamendia bada, makrogranjak diren bezala, esan beharra dago, ez gustatu arren.
Abeltzaintza-eredu horren aurrean, abeltzaintza estentsiboa deiturikoa dago, landak animalientzako janaria ereiteko eta ekoizteko erabiltzen dituena, haragiaren kalitatea kantitatearen aurretik jartzen duena, instalazioak eta ganadua zaintzeko eskulana behar duena, non jarduera horren eta naturaren arteko sinbiosia askoz handiagoa den, eta horren adierazle nagusia abeltzaintza ekologikoa da.
Abeltzaintza estentsiboaren etsai handienetako bat makrogranjak dira, hain zuzen ere, ekoizten duten haragiaren prezioa txikitzea lortzen dutelako, eta abeltzainak ezin direlako haiekin lehiatu. Beraz, arrisku larrian daude, ez errentagarritasunagatik bakarrik, baita lehiakortasunagatik ere; eta hemen kontsumitzaile gisa gu sartzen gara, kalitatearen eta hurbileko produktuen aldeko apustu garbia eginez.
Kontsumo eta elikadura ohiturak aldatzen saiatzea ez da erraza, besteak beste, biztanleriaren zati batek –handiegia– ezin duelako hori egin, ez duelako nahi duena jaten, ahal duena baizik, eta ahal duenean, ez da ahaztu behar jende askoren jatetxeak zaborrontziak direla.
----------
Piter Encinas eta Igor Urizar
Debagoieneko Ekologistak Martxan taldeko kideak
Debagoiena