13/13 epaiketa, COVID-19 kasuen gorakada, Kubako blokeoaren ondorioak, Tubacex eta Euskaltzaindiak txantxiku balekotzat ematea... Betea dator oporraldi ataria, eta nire Whatsappen zeresan gehien sortu duena Euskaltzaindiaren eskuzabaltasun ariketa izan da. Ni soziologoa ez banaiz ere, neurri batean, pertsonon eguneroko interesak eta gizarte joerak mugikorretako elkarrizketa eta Interneten sareetatik jaso daitezkeela esatera ausartzen naiz. Tabernetako solasaldietan baino ausartago eta askeago aritzen garen irudipena dut. Beraz, nire ondorioa izan da txantxikuak baduela tiradizorik oraindik ere, edo, gutxienez, oñatiarrok herri-identitatearen errekonozimenduak pozten gaituela. Bueno, eta debagoiendar-ok ere ba omen gara nor.
Ba, aitortuko dizuet, oñatiarron anfibio kuttunaren onarpenarena nahiko anekdotikoa iruditzen zait niri. Txantxikuaren ofizialtasunari baino balio handiagoa ematen diot queer, heteropatriarkatu, islamofobia, sexualki, berdinzale, asanblada… hitzek arautegi ofizialean beraien lekua izateari. Honek Euskaltzaindiari atxiki izan zaion kutsu kontserbadoretik aldentzen ari den zantzuak ematen dizkigu? Agian, bai, baina hor ditugu oraindik, 2021ean, pertsona izenak genero-markari lotuak, esaterako.
Lehenengo, Eliza; ondoren, frankismo garaian euskarazko eta Errepublikari lotutako izenen debekua; eta 2001etik aurrera, Euskaltzaindiaren sexuaren araberako izenen banaketa euskal izendegian. Duela bi urte onartu zituzten izen misto batzuk, gehienak toponimiari lotuak. Baina oraindik ere Iraitzek mutila behar du izan eta Izadik, neska. Idurre Eskisabelen hitzak gogora ekarrita, "egunerokotasunean, emakumeak eta gizonak sortzen dituzte izendegiek", eta hortxe jarraitzen dugu, binarismoaren sinpletasunean kateatuta, guraso-gaiei "neska ala mutila?" galdetzen.
Izenak izana dakar eta izenik ezak, aldarria.
ALBISTEAK ESKUKO TELEFONOAN
Debagoieneko albiste nabarmenenak eta azken ordukoak Whatsapp edo Telegram bidez jaso gura dituzu? Harpidetu zaitez doan!
WHATSAPP: Bidali ALTA 688 69 00 07 telefono zenbakira –Whatsapp bidez–.
TELEGRAM: Batu zaitez @GoienaAlbisteak kanalera.
ASTEBURUETAKO BULETINA
Zure posta elektronikoan asteburuko albiste nabarmenekin osatutako mezua jasoko duzu. Harpidetu zaitez debalde hemen.
Harpidetza aukera guztiak
