Gauez lotan ditugun gehienak fantasia handikoak izaten dira, errealitateaz ezer gutxi dutenak. Egunezkoak, berriz, iratzarriz ditugunak, baliagarriak izaten dira, sarritan. Gizon eta emakume ameslariak izan dira monumentu arkitektoniko zoragarri, margolan ikusgarri, musika zoragarri eta idazlan miresgarrienak egin dituztenak.
Gizaki ameslarien lanei, naturak oparitzen dizkigunak gehitu behar zaizkie. Eta Oñati dago horien artean. Bere edertasuna herria bisitatzen dutenek behin eta berriz adierazten dute. Baina beti gelditzen da hobetzeko posibilitatea, eta batek baino gehiagok amestu du herri barruan dagoen enpresa bat kanporatuz gero zenbat irabaz zezaketen herriko alde horrek eta bere inguruak, nahiz eta, kasu honetan, zailtasunak ere ez izan nolanahikoak. Amestea libre da, eta, sarritan, ametsak ere egia bihurtzen dira. Gaur ezina dirudiena bihar posible izan daiteke. Esaldiak hala dio: Ezina ekinez egina.
