Aljer

Hogeita bost mila preso kristau omen zeuden 1575ean Aljer hiri kortsarioan. Horietako bat, Miguel de Cervantes idazle ezaguna, itsaslapurrek Napolitik zeramaten Sol ontziari eraso egin eta Kataluniako Costa Brava parean preso hartu zutena. Aljerrek garai hartan hiri interesgarria behar zuen izan, zalantzarik gabe. Otomandar Inperioaren mendeko, handik irteten ziren erreinu kristauei itsasoz eraso egiteko espedizio gehienak, bai Iberiar Penintsulara bai Balearretara, Sardiniara, Siziliara edo Italiara. Preso hartuak haien balioaren arabera sailkatzen ziren: baliotsuenak Aljerko erregeak hartzen zituen beretzat, bainu zeritzon eraikinean mantentzen zituen preso. Cervantesek bai Kixote-n bai beste obra batzuetan aipatu zituen hango tortura, tratu txar eta bestelakoak. Bera ez zuten ukitu, preso baliotsutzat zutelako; harrapatu zutenean, aldean zeramatzan gutun batzuek eragin zuten susmo hori, baina garesti ordaindu behar izan zuen bere erreskatea. Ez nuke bere gurasoen larruan egon nahi, diru eske han eta diru eske hemen, seme bat ez ezik biak zituztelako preso.

Hau guztiau eta gehiago Isabel Solerren Miguel de Cervantes: Los años de Argel obran ageri da –bigarrenez dakart egile hau, eta ez debalde, bazter honetara–. Balio gutxiago zuten presoak beste zeregin batzuetarako zituzten, esklabotarako edo galeriano; alegia, kortsario-ontzietan arraunean arituko ziren gatibu.

Presoei ez zieten jaten ematen. Hauek askatasuna zuten hirian zehar mugitzeko, katez lotuta, betiere, eta, horrela, tratutan aritu beharra zuten bizirik irauteko Aljerko musulman, berbere, turkiar, morisko nahiz judu Gaztelatik kanporatu, merkatari, agente komertzial, diplomatiko nahiz espia, franko edo bertan geratzen ziren preso ohien eta arnegarien artean. Azken hauek, turkoak lanbidez. Antonio de Sosak esango zukeen moduan, pribilegio ugari zuten kristau ohiak ziren, gatibutzatik askatu eta kortsario lanari ekiten ziotenak. Benassar ikertzailearen arabera, 1550-1700. urteen artean 300.000 kristauk erabaki zuten musulman egin eta fede berria besarkatzea. Aljerren zeuden kristau arnegarien artean errusiarrak, bulgariarrak, poloniarrak, hungariarrak, daniarrak, norvegiarrak, eskoziarrak, ingelesak, irlandarrak, flandriarrak, andaluziarrak, bizkaitarrak, nafarrak, siziliarrak, napolitarrak, etiopiarrak, hinduak eta Brasilgo jatorrizko herrietako partaideak zeuden, beste hamaika herrialdetakoen artean.

Cervantes lautan ahalegindu zen Aljertik ihes egiten. Ez zituen bere iheskideak salatu, eta horregatik zigortu zuten, Monzonek Itziarren semea goretsi baino 400 urte lehenago. Preso egon denak askatasunarekin amesten du eta nik, egun batez, bederen, Aljer hura ezagutzearekin.

ALBISTEAK ESKUKO TELEFONOAN

Debagoieneko albiste nabarmenenak eta azken ordukoak Whatsapp edo Telegram bidez jaso gura dituzu? Harpidetu zaitez doan!

WHATSAPP: Bidali ALTA 688 69 00 07 telefono zenbakira –Whatsapp bidez–.

TELEGRAM: Batu zaitez @GoienaAlbisteak kanalera.

ASTEBURUETAKO BULETINA

Zure posta elektronikoan asteburuko albiste nabarmenekin osatutako mezua jasoko duzu. Harpidetu zaitez debalde hemen.


Harpidetza aukera guztiak