Egun hauetan Gipuzkoako Probintziako Artxibo Historikoan (Oñatin) Kanadako ordezkari batzuk izan ditugu bisitan, bertan baitaukagu gordeta Kanadako historiako agiririk zaharrena. Bai, hemen, Oñatin daukagu munduko beste puntako herri baten dokumenturik zaharrena. Zehazki, XVI.mendeko testamentu bat da, arrantzale euskaldun batena, Kanadan idatzitakoa.
Eta hau guztia euskaldunok 1980-1990eko hamarkadetan jakin genuen atzerritik etorritako ikertzaile bati esker, Selma Huxleyri esker. Dudarik gabe, ezagutzak mito asko apurtzen ditu. Iraganaren ikerketaren bidez dakigu mundua aspalditik guk uste baino konektatuagoa zegoela, jendea orduan ere izugarri mugitzen zela. Baina ezagutza sortzeko, ikerketa beharrezkoa da. Artxiboetan informazioa daukagu, eta hori aztertuz, agian, oraingoz ezezagunak zaizkigun beste lotura batzuk aurkitu ditzakegu.
