Mozorro barik ere, Inauteriei eutsi

Miren Arregi Amasorrain 2015ko ots. 13a, 11:17

Iaz, Eskoriatzako neskatila batzuk torradak egiten.

Atzoko egunak, Eguen Gizenak, ematen die hasiera Inauteriei.  Eguen Gizen, Eguen Zuri edo Eguen Lardero, txorizoa, txerrikia, buztana, koipea... Jateko eguna da.

"Lardero hori lotzen da txorizoa jatearekin eta ohitura hori bazegoen gu gazteak ginela", dio historialari oñatiar Jerardo Elortzak. Izan ere, garizuma etorriko da ondoren eta horrekin batera baraua eta bijilia edo haragi-uztea. Inauteriak, baina, ez ditugu soilik txorizo edo koipearekin lotzen. Badira, gutxienez, beste bi jaki, gure aitaita-amamen garaitik eta lehenagotik ere, Inauteri garaian egin eta jaten direnak: pellak –irin torradak– eta torradak, hain zuzen ere. 

Izan ere, Francoren diktaduraren garaian, festok debekatu egin ziren –seguru asko, Greziako eta Erromako zibilizazioek ere ordurako ospatzen zituzten jaiak–, baina txorizoa, pellak eta torradak jateari eutsi egin zioten: "Mozorrotzea debekatu zenean, ohitura horri eutsi egin zitzaion, etxean gelditzen zen ohitura zelako", dio Elortzak. "Pellak –masa pusketari esaten zaio pella eta horrela deritze irin torradei Oñatin– eta torradak postre merkeak ziren eta aldika goseteak pasatu behar izaten zituen jendarte batek eskura zituen osagaiekin egiten ziren: irinarekin, ogiarekin, esnearekin...", gaineratu du. 

Ia desagertzeraino

Ohitura horri eutsi bai, baina bestelakoak galdu egin ziren diktadura garaian. Izan ere, Debagoienean inoiz ez dira bereziki sustraituta egon Aratusteak –ez, behintzat, Nafarroa eta Gipuzkoa arteko mugan edota Iparraldean egon diren moduan–. Horren adierazle, diktadurak desagerrarazi egin zituela festok hemen, aipatu tokietan ez bezala. Tolosan, esaterako, txaketa alderantziz jantzita joaten ziren lanera, eta, nola edo hala, eutsi egin zioten tradizioari. Lantzen, Iturenen, Leitzan eta Zubietan, esaterako, mantendu egin ziren festok. 

ALBISTEAK ESKUKO TELEFONOAN

Debagoieneko albiste nabarmenenak eta azken ordukoak Whatsapp edo Telegram bidez jaso gura dituzu? Harpidetu zaitez doan!

WHATSAPP: Bidali ALTA 688 69 00 07 telefono zenbakira –Whatsapp bidez–.

TELEGRAM: Batu zaitez @GoienaAlbisteak kanalera.

ASTEBURUETAKO BULETINA

Zure posta elektronikoan asteburuko albiste nabarmenekin osatutako mezua jasoko duzu. Harpidetu zaitez debalde hemen.


Harpidetza aukera guztiak