Estatutua, Elgetako Estatutua bezala ere ezaguna, egun batzuk lehenago onartu zuten eta ondoren eratorri ziren Eusko Jaurlaritza eta Lehendakaria. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarako Estatutua izan zen; Nafarroa, kanpoan geratu zen. Nahiz eta, urte batzuk lehenago, Agirrek ahaleginak egin, lau lurraldeendako Estatutua osatzeko. Hala, hortaz, 1936ko urrian onartu zen euskal Estatutua.
Euzko Gudarostea
Indarrean zen II. Errepublikaren alde eta Frankoren aurka borrokatu zen Jaurlaritza, eta frankistei aurre egiteko Euzko Gudarostea sortu zuen. Telesforo Monzonen egitekoa izan zen hori.
Francok Espainiako Gerra irabazi ostean, erbesteratu beharra izan zuen Agirre Lehendakariak eta, harekin batera, Monzonek eta Jaurlaritzako beste kideek ere, milaka herritarrek bezala. Franco hil ostean, eta Espainian demokrazia eta Monarkia parlamentarioa ezarrita, 1979an, onartu zen bigarren euskal Estatutua, Gernikakoa, berau ere hiru lurraldetakoa, Nafarroa kanpoan uzten zuena.
Beste lau lehendakari
Agirreren ostean, beste lau lehendakari izan ditu Euskadik: Garaikoetxea, Ardantza, Ibarretxe eta Lopez. Guztiak EAJkoak, azkena izan ezik, gaur egungo Patxi Lopez (PSE-EE).
Eusko Jaurlaritzak omenaldia eskainiko die Gernikan, gaur goizean, lehen Eusko Jaurlaritza hura osatu zutenei. Eta, asteroko sailburuen kontseilua Gernikan bertan egingo du Jaurlaritzak. Elgetan, domekan, berriz, Intxortako frontean Frankoren tropen aurka borrokatu zirenei egingo diete omen.