Errotalde jauregia, Santa Ana parkeko ondarea

Jone Olabarria 2020ko uzt. 27a, 14:31

Bergarako Santa Ana parkeko Errotalde jauregia –egun kultura etxea– 1598 eta 1604. urteen artean eraikia izan zen antzinagoko dorre bat zegoen tokian aroztegitarren leinuko adar batek, eta 1661ean Murua familiarena izatera pasatu zen.

Errotalde jauregiaren azken jabeak, XX. mendera etorrita, Ignacio Murua y Baltzola Valleko kondea eta Maria Pilar de Labaien y Arantzabe emaztea izan ziren. Senar-emazteek urteak egin zituzten han: “Gerra garaian etorri ziren Madrildik eta bertan gelditu ziren”. Ondo gogoan ditu urte haiek jauregian garai hartan bizi izandako eta izenik eman gura ez duen Bergarako bizilagun batek.

"Valleko kondeak ondasun handiak zituen. Egun osoa ematen zuen bulegoan hori guztia kudeatzen"

Bergarar horren esanetan, "Valleko kondeak ondasun handiak zituen. Egun osoa ematen zuen bulegoan hori guztia kudeatzen, eta, bitartean, Maria Pilar de Labaien etxean egoten zen". Apenas irteten ziren jauregitik senar-emazteak, eta langileek oso gutxitan ikusten zituzten ugazabak. Etxe berean bizi baziren ere, hilean behin ikusten zuten elkar. Soldata jasotzea egokitzen zitzaienean. Ondasun asko izanagatik, ez zen luxu handiz bizi zen bikotea. Valleko kondea "oso gizon normala" zen, eta etxea ere ez zen beste mundukoa: "Ez zen etxe bereziki elegantea". Lehenengo solairuan bizi zen bikotea. Euren logela "etxeko eleganteena" zen. Bi ohe zituen logelak: bata handia eta bestea txikiagoa. Handian lo egiten zuen kondeak; txikian, berriz, Paria Pilar de Labaien y Arantzabek.

Ruiz de la Prada etxean

Ez ziren horiek Errotalde jauregiko lehen solairuan lo egiten zuten bakarrak. Izan ere, gerra osteko Bergarako lehenengo alkate izan zen Luis Ruiz de la Pradak Valle-ko kondearen etxean hartu zuen ostatu emazte Amparo Untzetarengandik banandu zenean. Luis Ruiz de la Prada Errotalden bizi izan zen hainbat urtean.

Harreman bereziak

Senar-emazteek eta Luis Ruiz de la Pradak etxean ematen zuten denbora luzeena. Kondea hilean behin irteten ei zen, “Bergarara meloi saltzaileak etortzen zirenean”. Bisita askorik ere ez zuten izaten. Urtean behin etortzen zen administratzailea bisitan: “Kondea bera baino dotoreagoa” zen administratzailea. Elorrion bizi zen markes bat ere etortzen zen batzuetan bisitan eta Errege egunean Bergarako basterretxeatarrak joaten ziren Errotaldera Valleko kondearekin eta haren emaztearekin meriendatzera.

Langileak bigarren solairuan

Errotaldeko bigarren solairuan bizi ziren etxeko langileak. Han zeuden arropak garbitzeko gelak, horiek plantxatzekoak eta baita langileen logelak ere. Guztira, zortzi langi-le ziren etxean. Kondearen txoferra, morroia, bi sukaldari, Marie Schoff administratzailea –Suitzarra zen hura–, lorezaina eta beste bi langile.

ALBISTEAK ESKUKO TELEFONOAN

Debagoieneko albiste nabarmenenak eta azken ordukoak Whatsapp edo Telegram bidez jaso gura dituzu? Harpidetu zaitez doan!

WHATSAPP: Bidali ALTA 688 69 00 07 telefono zenbakira –Whatsapp bidez–.

TELEGRAM: Batu zaitez @GoienaAlbisteak kanalera.

ASTEBURUETAKO BULETINA

Zure posta elektronikoan asteburuko albiste nabarmenekin osatutako mezua jasoko duzu. Harpidetu zaitez debalde hemen.


Harpidetza aukera guztiak