Orain dela hamabi bat urte hasi zen Brasilgo Movimento dos Trabalhadores Rurais Sem Terra (MST) elkartearekin lanean Mundukide, eta hango ordezkariak oso eskertuta agertu ziren atzo egindako bileran. Hainbat lan ildo dituzte zabalik eta elkarrekin dihardutela horretan jakinarazi zuten: pertsonen garapenean, sortuta dauden kooperatibak indartzen langileen trebakuntzaren bitartez, produkzio lanak bideratzen eta produktuak merkaturatzen. Era berean, genero berdintasunaren aldeko lana azpimarratu gura izan zuten, emakumeen eta gizonen aukera berdintasuna bermatze aldera egiten den lana hain zuzen ere.
Brasilgo egoera politikoarekin eta sozialarekin kezkatuta agertu ziren: "Biolentzia handiko egoera bizi dugu, mugimendu sozialen aurkako jarrera bortitza dago". Ildo horretatik, beste hainbat eginbehar ere badituela MSTk aipatu zuten, besteak beste, lurrak eskuratu, produkzio sistema garbiak garatu –organikoak, ekologikoak…–, suteak eragindako lurrak berreskuratu zuhaitzak landatuta eta kooperatibismoaren kultura zabaltzen jarraitu.
Kolonbian birziklatzaileekin lanean
Kolonbiako Nariño probintzian ostera, zabor birziklatzaileekin elkartu da Mundukide. Bi urte daramatza haiekin lanean eta Coemprender elkarteko presidente den Celina Imbajoak eman zuen atzo, egiten duten lanaren berri. "38 urte daramatzagu birziklatzaile lanetan. Ni 12 urterekin hasi nintzen eta orduan "arrantzan egitera" gindoazela esaten genuen. Ordutik asko aldatu dira kontuak".
Elkartea 1997an eratu zuten eta plan estrategiko batekin lanean hasi; ordutik hona, baina, hainbat kolpe jaso dituztela adierazi zuen, "azkena, oraintsu eta oso gogorra". Horregatik, 2017an laguntzeko gertu agertu izana Mundukide eskertu egin zuen: "Plan estrategikoa indartu dugu eta orain, zabor artean berreskuratutako lehengaiak industriara saltzen ditugu bitartekaririk gabe".
Era berean, birziklatzaileen lana lanbide duina dela aldarrikatu zuen: "Gehiengoa emakumeak gara, seme-alaben ardura duten amak, horiek aurrera ateratzeko soldata behar dutenak, eta duintasun handiarekin egiten dugu lan".
