“Arrasateren erreketa gure historiako gertaera oso garrantzitsua dela uste dut. Garai hartan hasi zen gizartea Erdi Arotik Aro Modernora igarotzen", zioen Juan Kruz Igerabidek atzoko liburu aurkezpenean.
Bere azken lanean gertaera historikoak dira oinarri, eta Ganboatarren eta Oinaztarren arteko gudak hartzen ditu testuingurutzat. Zatitutako gizartea erakusten du, Arrasaten zentratuta, nagusiki. 1448an Bañez ganboatarrak Oñatiko Gebarako jaunaren laguntzaz herri osoari sua eman zionean bukatzen da kontaketa.
Orduko herritarren azalean
Izenburuak garai hartako giroarekin zerikusia duela azaldu du Igerabidek: “Aramaio dabenak, ez lemaio armarri batzuetan ageri den esaldi bat da, eta garaiko egoskorkeria giroa adierazteko erabili nahi izan dut, ez amore ematearen eta elkarren arteko tenka horren eredu gisa".
Oinarri historikoa izan arren, fikziozko nobela da Ez Lemaio. Hala, pertsonaiak asmatuak dira, eta haien bizipenetan sakondu nahi izan du Igerabidek: “Garai hartako herritarren bizipenak eta sentimenduak irudikatu nahi izan ditut, gudaren bortizkeria nola bizi duten erakutsi". Hala, Igerabidek azpimarratu du bere istorioan gudaren alderik gordinena erakusteaz gain, bake nahia ere islatu gura izan duela.
