1868. urteko Aretxabaletan girotutako detektibe-nobela idazteko asmoa du Extramianak datozen asteetan, eta misterioan oinarritutako liburua izango dela aurreratu du.
Istorioa paperera eraman aurretik, "buruan duena osatzeko" eta herriko historiari buruzko "ezagutzak zabaltzeko", Aretxabaletara egin du bisita, eta garai hartako herriari buruzko informazio eta xehetasunak bertatik bertara ezagutu ditu Arkupe kultura etxeko Aitor Antxia Leturia historian adituaren laguntzarekin.
Idazleak adierazi duenez, istorioa berak sortua izango da, fikziozkoa, baina istorioaren parte izango diren herriko eraikin eta pertsonaiak benetakoak izango dira.
Gasteizen hasi eta Aretxabaletan izango du jarraipena kontakizunak; garai hartan herrian kokatuta zegoen Otalorako bainuetxean, zehazki. Haren esanetan, "Aretxabaletan garatuko da istorioaren trama nagusia", baina gero, Gasteizera itzuliko dira protagonistak, eta, hain zuzen, han emango diote amaiera gorabeheraz jositako istorioari.
Istorioa
XIX. mendeko mediku ospetsu Geronimo Roure-ren eta bere familiaren istorioa kontatuko du nobelak. Umezaina eta familiako gurdizaina ere bidelagun izango dituzte, Extramianaren iritziz "paper garrantzitsua" jokatuko baitute rouretarren abenturan.
Familiaz lagunduta, bainuetxeko ur sulfurosoen, uretsaren, propietateak aztertzera etorriko da medikua Otalorako bainuetxera. Gasteizen sortutako arazoak konpontzetik urrun, arazo handiagoetan murgilduko dira protagonistak, gainera.
Aurreko nobelen ildotik
Marta Extramianak Aretxabaletara egindako bisitan azaldu duenez, oraindik ezin du izenburuari buruzko daturik eman, eta argitalpen-data ere ez dago argi.
Halere, aurretik idatziko bi nobelen "ildo berekoa" izango da eskuartean duen hau. Los archivos secretos del Ateneo: El caso de los amores proscritos eta Los archivos secretos del Ateneo: El caso de la patulea y un viaje a Paris dira aurretik egindako lanak, hurrenez hurren.
Otalorako bainuetxea
1866. urtean, ur sulfurosoak aurkitu zituen Bernabe Maria Otalora izeneko gizonak Aretxabaletan. Ur haiei probetxua atera asmoz, Otalora izeneko bainuetxea zabaldu zuen herrian. Gehienbat, nobleziakoek eta goi mailako aberatsek bisitatzen zuten bainuetxea, bertako urak, besteak beste, azaleko gaitzak eta afekzio gastrointestinalak osatzen zituelakoan.
