Rotring estilografoak tiralineas gogaikarrien ordez eta, bestalde, kalkulagailu zientifikoak. Urte gutxi batzuk lehenago, nire lankideek inoiz ulertu ez dudan gauza bat erabiltzen zuten: kalkulu-erregela izeneko tramankulua.
Lanean eman nituen urteetan informatikaren erabileran erabat murgildu nintzen –ia mundu guztia bezala–, eta nire mahaitik erregela, eskuadra, kartaboia, kalkulagailua eta marrazketa-mahaia bera ere desagertu egin ziren duela hamarkada batzuk.
Informatika gure lantegi, bulego eta etxeetan sartzen hasi zenean, ondorio okerrenen beldur ziren asko: lanpostuen galerak, mendekotasun teknologikoa, bretxa digitala, kontrol soziala... Beldur horiek guztiak modu dramatikoagoan gauzatzen dira guztiok poltsikoan daramagun katxarro informatiko batean: telefono mugikorra. Gaur egun, Euskadin pertsonak baino mugikor gehiago daude, nahiz eta horien erabileraren eta, batez ere, abusuaren kalte handiak jakinekoak izan.
Informatika nire lanean erabat txertatu nuen bezala, ez nuen gauza bera egin adimen artifizialarekin; ez nuen inoiz tresna hori erabili, eta erretiroa hartu nuen, nire lan profesionalean erabilgarria izan zitekeen jakin gabe. Baina, informatikaren hastapenekin gertatzen zen bezala, etengabe irakurtzen ditut teknologia horri buruzko iragarpen beldurgarri eta apokaliptikoak.
Azken berrogei urteetako iraultza informatikoaren lekuko eta onuradun izanik, erabat baikorra naiz, uste baitut onurek eragozpenak gaindituko dituztela, gizakiak garatu dituen aurrerapen tekniko eta zientifiko guztiekin gertatzen den bezala.
Eszeptikoa den norbait badago, erronka botatzen diot: marrazki lineal bat egin IA bidez edo tiralineasa eta tinta txinatarra erabiliz.