a.- "Hispanitatearen Eguna" deiturikoaren esanahi historiko, kultural eta politikoa (hamarkadetan zehar Arrazaren Eguna bezala ezagutua izan zena) soilik interpretatu daiteke jarrera demokratiko eta aurrerabidetik data lotsagarri bezala. Izaera inperialista, kolonialista eta sakonki erreakzionarioa duen proiektu bat irudikatzen du. Izan ere, bere ondorioa izan zen kontinente oso baten genozidio kulturala eta aberastasunen arpilaketa.
Horregatik, gaur, Euskal Herritik, lehenik eta behin, besarkada bat bidali nahi diegu Gaztelako Koroaren kolonialismoa, arpilatzea eta esplotazioa mendeetan pairatu dituzten Latinoamerikako herri guztiei.
Gaur horiekin guztiekin batzen gaitu gure herrientzako askatasun, berdintasun eta duintasun nahiak.
b.- Latinoamerikako herriei ezarri zitzaien proiektu erreakzionario eta atzerakoi hori Estatuaren mugen barruan ere finkatu zen, Iberiar Penintsulako herrien multzoan, hertsapenaren eta indarkeriaren bidez.
Kolonizazioarekin hasitako "obra" handiaren herentzia politiko eta kulturalaren parte da nazio bakar baten existentzia besterik ez onartzeko proiektu supremazista, euskal, katalan edo galegoa bezalako nazioen existentziari erakutsitako mespretxuarekin batera.
c.- Gaur egun, menderatze- eta ustiatze-proiektu horrek ezinbestean eskatzen du nazio bakarra onartzen duen Konstituzioa (euskaldunok errefusatzen duguna) defendatzea, nazio horren batasuna banaezintzat jotzen duena eta, gainera, bere armadari haren defentsa esleitzen diona. Gaur egun, gure ustez, Espainiako oligarkiek ezarritako menderatze-sistema proiektu haren jarraipena da.
d.- Gaur egun, beti bezala, nazionalismo espainiarra, termino gorenetan ulertuta, ezinbestean igarotzen da Espainiakoa ez den beste nazio batzuen existentzia ukatzetik, eta nazio horiek egungo estatua kudeatzen duten elite ekonomiko eta politikoek ezarritako ordena hierarkikoaren mende egotetik.
e.- Gaur egun, Espainiaren batasuna, bere garaian Latinoamerikan jatorrizko herriak kolonizatu eta ustiatzeko proiektu bezala, Espainiako estatuko elite ekonomiko eta oligarkikoak menderatu eta menderatzeko proiektuaren giltzarria da.
Gaur egun, armada edo okupazio-indarrak proiektu horren bermatzaile gisa hartzea proiektu inperialista haren jarraipena besterik ez da.
f.- Horregatik guztiagatik, gaur inoiz baino gehiago, Euskal Herriak urriaren 12an ospatzeko ezer ez duela adierazi nahi du EH Bilduk.
Gaur, inoiz baino gehiago, EH Bilduk bere konpromisorik sendoena adierazi nahi du herrien autodeterminaziorako eskubidearekin, gatazken konponbide baketsuarekin eta gizarte askeak, bidezkoak eta berdintasunezkoak eraikitzearekin.
Horregatik guztiagatik, gure nazio-nortasuna ukatzeko ahaleginen aurrean, gure nazio-izaera mespretxatzearen aurrean, gure lurraldean Okupazio Indarren presentziaren eta errepresioaren aurrean, gure burujabetzaren aldeko konpromiso irmoa adierazten dugu, herri-gehiengo handien eskubideak errespetatuko dituen gizarte-eredu justu eta berdintasunezkoa eraikitzeko konpromisoa