Handik mende batzuetara ordea, arrasatearrek, euren burujabetzaren sinbolo gisa, udaletxe berria eraikitzea erabaki zuten. Eta ez ziren txikikerietan ibili, ez! Hor daukagu; zahar, sendo eta eder arrasatearrok gure bizitza antolatzeko daukagun boterearen seinale.
Beranduago, herritarron zerbitzurako gaztelu berriak eraiki genituen: Zaldibarko frontoia, ikastetxeak, Musakolako polikiroldegia, Iturbide egoitza, Etxaluze... betiere finantziazioa ahal zen tokian bilatuz eta kikildu gabe. Hala ere, bateren batek, gure arbasoen jokamolde horiek ez ditu konpartituko; Zorpetu egiten zirela, adreilua zela beraien modeloa, eta abar argudiatuz.
Haatik, XXI. mende hasiera honetan, kultura, hizkuntza, gazte eta helduen aisialdi eta gure herri sentimendua defendatze aldera, gaztelu pare berria eraikitzekotan gera mondrautarrok: Kulturola, kulturaren fabrika. Gure aurrekoek erakutsi ziguten bidetik eta kikildu gabe, lortuko dugu gaztelu hau ere eraikitzea, bai horixe!
