Muga, kontrabandoa, 36ko gerra, ihesa, deserria. Eta familia. Korapilo bat eztarrian. Orain bi aste joan nintzen Jainkoak ez dit barkatzen dokumentala ikustera; eta horrek poztu ninduen. Korapilo horri ere heldu izanak. Mugalaria zen Lezo Urreiztieta; eta independentista, itsasgizona eta katolikoa, besteak beste. Aita zen Lezo Urreiztieta; eta aitona eta bikotekidea, besteak beste. Eta jaso genuen filma ikustera joan ginenok askotan kontatzen ez den historiaren zati hori ere, Lezo zenaren biloben ahotik.
Familia. Eta deserria, ihesa, 36ko gerra, kontrabandoa, muga. Hiru, lau, bost korapilo eztarrian. Nekez hitz egiten dugu memoriaren sokan gertu samar ditugun korapiloez: "Orain hasi dira batzuk hizketan", amamak eta aitaitak euren etxeko sukaldean. "Duela 80 urtekoak bizi izan zituztenen ahotik ezingo ditugu entzun bestela", nik.
Entzun ditut kontuak sukaldean; galdetu, gutxiago. Kosta egiten zaigu hain gertuko ez zaigun garaia gertuko zaizkigunengandik jasotzea. Baina behar, biak behar ditugu sokari helduko badiogu. Geureen korapiloak –eta beraz geureak– eta korapilo handiak –eta kontatzen ez diren zatiak–.