Txirrindularitzak eta II. Mundu Gerrak, bi pasio horiek eroan dute Kepa Menendez idazlea argitaratu berri duen Un nazi en Sobron thrillerra idaztera. 1944an, Armada Gorriarengandik ihesi eta Francoren oniritziarekin, milaka soldadu naziri eman zitzaien aterpea Iberiar Penintsulan, baita Euskal Herrian ere: "Esaterako, Sobrongo bainu-etxean Hirugarren Reicheko ehunka aduanazain egon ziren, eta horietako baten istorioak txunditu ninduen, Johann Mungenast sarjentuarenak, hain zuzen. Haren izena daraman hilarri bat dago Sobronen, baina beti egon izan da zurrumurrua ea han lurperatuta dagoena ez ote den hierarka bat izango".
Bailarako tren geltokiak kokaleku
Hari horri tiraka, ikerketa sakona osatu du Menendezek benetako gertaeretan oinarritutako thrillerra idazteko. Hasierako pasarteek Debagoienera eramango dute irakurlea, Vasco Navarro trenaren bidez. Izan ere, idazlea ez ezik, bide berdeen sustatzailea izan da Menendez; bizikleta gainean trenbide zaharraren arrastoei jarraituta, bailarako bazterrak ezagutzera iritsi zen: "Sastrakaz estalitako tunelak eta Marin, Zarimutz, Eskoriatza, Arrasate eta Bergarako tren geltokiak bisitatu nituen, eta harrigarriak egin zitzaizkidan. Vasco Navarro trenbidearekin zorretan nengoela sinetsita, nobela hau kokatzeko eszenatoki aproposa zela ondorioztatu nuen".
Ordurako La ficha 145 de Nurenberg nobela idatzita zeukan, beraz, hurrengo lana gai berberaren bueltan eta tren hark iradokitzen duen Far West kutsuarekin ondu zuen, bailarari hainbat keinu eginda: "Trama korapilatsua Maringo geltokiko langile batek balaz zauritutako gizon bat erreskatatzen duenean hasten da. Gainera, lehen orrietan espioi-eszena bat kontatzen da gaur egun eraitsita dagoen Bergarako estazioan girotuta".
Zarimutzen atzemandako pilotua
Menendezek ikerketan deskubritutako bitxikeriak kontatzeko ere baliatu zuen aurkezpena, esaterako, Errepublikaren aldeko gudariek Zarimutz elizatean Condor legioko pilotu bat atzeman zutenekoa kontatzeko: "Haren omenezko monolito bat zegoen Zarimutzen, eta bertako bizilagunek aipatu zidaten bertan eroritako pilotu alemaniar gazte baten omenezkoa zela. Antza, baserritarrek hegazkin piezak hartu zituzten ganaduarentzako zintzarriak egiteko. Noizean behin, kanpoko bisitariak joaten ziren monolitora, pilotuaren senitartekoak izango ziren. Gerora, gorpua haren jaioterrira eraman zuten".