Lehendakari andrea, mahaikideok, diputatu nagusia, foru-diputatuok, batzarkideok, eta Osoko Bilkura honetara hurbildu zareten guztioi, egun on:
Irudi ederrak ikusi genituen herenegun, igandean, Baionan, Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñan. Emozioak borborka, kolorez eta ilusioz blai 5 hiriburuak. Eta Donostian ikusitako irudi bati heldu nahiko nioke gaurko mezua hasteko: koloretako oihalekin zubiak lotu genituen irudia. Metafora bat besterik ez da, baina bistan da egunen batean Euskal Herrian erabakitze eskubidea gauzatuko badugu, ezberdinen arteko zubiak eraikitzea ezinbestekoa izango dela.
Erabakitze eskubidea ez da abertzaleon edo independentiston aldarrikapena soilik. Eskozian edo Katalunian ikusi dugun bezala eskubide erabat demokratikoa da.
Berriro ere irakaspen eta lezio ederra eman digute herritarrek. Eskozian eta Katalunian bezalaxe, Euskal Herrian ere, eskuz eskuz, tantaz tanta, erabakitze eskubidearen aldeko olatua gorpuzten ari da. Gero eta ozeanoagoa da erabakitzeko nahi. Eta horren aurrean hemen gaudenok ezin dugu beste aldera begiratu. Eskaera politiko eta demokratiko horren aurrean, gutariko bakoitzak badugu zer hausnartua. Hausnartu beharko dugu nola eman bide herritarren nahiari, nola josi gure artean horri bide emateko ekimen politikoak. Gu ere jostun bihurtu behar dugulako.
Igandean, herenegun, milaka eta milaka euskal herritarrek erakutsi ziguten bidea. Milaka eta milaka gipuzkoarrek esan ziguten euren etorkizuna erabakitzeko eskubidean dutela. Hitz batean, ariketa demokratiko bat egin nahi dutela.
Eta halaxe da, ez baitago ezer demokratikoagorik norberak, banaka edota kolektiboki, izan nahi duenaren inguruan erabakitzeko eskubidea izatea baino. Horrek egiten du libre edonor.
Eta ni ere, Baionan, Bilbon, Donostian, Gasteizen eta Iruñan bildu ginen milaka eta milaka lagun horien artean izan nintzen. Eta arrazoia bakarra da: zuek denok bezalatsu, herri libre batean bizi nahi dut.
Eta horrexegatik ere nago hemen, Batzar Nagusi hauetan, lan egiteko gogoz, Gipuzkoa hobeagoa bat egiteko grinaz, Euskal Herriaren etorkizuna gure esku egon behar duelako, gure esku dagoelako.
Jakin badakit foru gobernu baten egunerokoak nolako buruhausteak ematen dituen. Jakitun naiz herritarron ongizatean sakontzeak zein nolako ardura dakarren. Begibistakoa da krisi latz batetik irten ezinik gaudela oraindik, enpresa asko larri, langile asko kezkatuta, familia asko langabezian, beste asko hil bukaerara ezin iritsi...
Eta jakinik lehentasuna dela egoera ilun horri buelta ematea ez dut ahaztu nahi libre izateko norabide horretan, ibilbide horretan, urrats handiak eman ditzakegula Gipuzkoa txiki honetatik abiatuta.
Ziur naiz, eguneroko kudeaketa garrantzitsua egiteaz gain, herrigintzan, herri gisa urratsak emateko eragile nagusienetakoa izan daitekeela Gipuzkoako Foru Aldundia.
Horregatik eraldaketa soziala eta politikoa aldarrikatzen dugu, eskubide sozialak lortzeko gizarte politika arduratsu eta sakon baten plangintza aurkezteko dizuet oraintxe bertan, baina aldi berean, erabakitzeko eskubidea defendatuko duen gobernu bat aldarrikatzen dut, zeren izan PPkoa, Ahal Dugukoa, PSEkoa, EAJkoa edota EHBildukoa, denok libre izateko eskubidea dugu, denok gure etorkizuna erabakitzeko eskubidea dugu. Edo norbaitek esan behar digu zer izan behar dugun? Nolako zilegitasunarekin esan behar digu hori? Zeren izenean? Noren izenean?
Eta etorkizunaz ari naizenean, erabakitzeko eskubideaz ari naizenean ez naiz gauza abstraktuez hitz egiten ari. Etorkizuna da gure hezkuntza ereduaz erabakitzeko eskubidea izatea, nahi dugun pentsio sistemaz erabakitzeko eskubidea izatea, finantza sistemaz erabakitzeko eskubidea izatea, nahi dugun gizarte ereduaz erabakitzeko eskubidea izatea. Azken finean, herri izateko erabakitzeko eskubideaz ari naiz. Eta zeregin horretan, Batzar Nagusi hauetan gauden inor ez dago soberan.
Lehen esan dudan bezala, Batzar Nagusi hauetatik sortuko den foru gobernuak igandean 5 hiriburutan bildu ginen milaka eta milaka herritarren borondatearekin bat egitea aldarrikatzen dut, Gipuzkoako eragile nagusia den heinean sozialki eta politikoki libre izateko dugun eskubidea gauzatzeko ekimena hartzeko, herritarrok ariketa demokratiko bat egiteko dugun eskubidea elkarrekin sustatzeko.
Eta orain bai, EH Bildu taldeak proposatzen duen gobernu programa aurkeztuko dizuet.
Nire burua aurkeztera natorkizue Gipuzkoako Diputatu Nagusi izateko, hauteskundeetan EH Bildukook jaso ditugun 103.000 baino gehiago botoen babesean. Gaurkoan 103.000 gipuzkoar pasatxoren ordezkari gisa nator eta gehiagoren ordezkari ere izan nahiko nuke. Gipuzkoar guztiena hain zuzen ere. Gipuzkoa anitzaren ordezkaria. Burujabetza eta eraldaketa sozialean oinarritutako programa bat proposatzera gatozkizue. Ezkerretik, Gipuzkoa berdea, morea eta gorria harilkatzeko proiektua dugu eskuartean eta hori da herritarrekin eraiki nahi duguna. Erdigunean pertsonak jarriz, gipuzkoar guztiak, eskubide sozialen zapalkuntzari aurre eginez, gizarte justuago bat lortzeko, guztiontzat.
Pausoz pauso eta herriz herri burutu behar dugun lana da, eta euskal jendartearekin, oraingo estatusa errotik gainditu nahi duen gehiengoarekin, aldaketaren ardatzean bat egin nahi dugu. Bide horretan une eta aukera paregabea da hastear dagoen legegintzaldi hau, eta Gipuzkoako Batzar Nagusietako EH Bilduko hautetsiok proposamen integrala dugu eraldaketa soziala eta burujabetzarako bidean aurrera egiteko, gure Gobernu programa, alegia.
Aurreko legegintzaldian Gipuzkoako Foru Gobernutik abiatu dugun aldaketaren mamia eta bidea ondo sendotzearekin batera, jarraikortasuna, kudeaketa gardena, irekia, arduratsua eta parte hartzailea sustatzen jarraitu nahi dugu.
Sinesgarriak garela erakutsi dugu, izan ere, oposizioak iragarri zituen pronostiko txar guztiak ez baitira gauzatu. Gipuzkoa ez da lurralde perfektua Euskal Herria astintzen duen krisiaren testuinguruan, baina bultzatu ditugun politikak eta iniziatibak ondoko gobernuenak baino eraginkorragoak izan dira. Gipuzkoarrek ikusi dute beste era batera goberna daitekeela, diru publikoarekin arduratsuak eta erabat garbiak izanez, azpiegitura handietan dirua xahutu gabe, eta gizarte politiketan murrizketarik egin gabe. Nolanahi ere, hori eta askoz gehiago egin nahi dugu: eredu aldaketa, alternatiba integralak eta burujabetzaren bidean urratsak emateko jaso ditugu bozak. Gipuzkoa errotik aldatzeko. Prozesu eraldatzaile baten lehen urratsak egin ondoren, zehaztapen handiagoa eta on guztia berrestea exijitzen digute. Eta ezin dugu kale egin.
Marraztu dugun bideak jarraipena izan dezan, orain arte ondo egindakoa izango dugu abiapuntu. Eta eskas edo ez hain ondo, baita gaizki edo egin gabe utzi duguna, zuzentzeko konpromiso senda adugu. Gipuzkoa berria zerumugan, berritze lanari segida eta sakontasuna eman nahi diogu.
EH Bildu aldaketa soziala eta politikoaren berme nagusia da. Horretan jarraitzeko eta sakontzeko hona hemen gure Gobernu programa definitzen dituzten proposamenak.
1. GAUR EGUNGO EGOERA: NEOLIBERARISMOA
Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu abiapuntuaren diagnostikoa: Espekulazio eta diru irabazi neurrigabearen diktaduran, kontsumo eta produkzio amaigabean, eskubide sozialen zapalkuntzan eta ingurumenaren ustiapen basatian oinarritutako ereduak porrot egin du. Ondorio larriak dira oso arlo eta atal ezberdinetan. Horren erakusle gordinak dira langabeziaren eta pobreziaren datuak eta hauen ondorioz, desberdintasun ekonomikoaren areagotzea: aberatsak gero eta aberatsago eta pobreak gero eta pobreago. Izan ere, neoliberalismoak izugarrizko desorekak sortzen ditu: ekonomikoak, sozialak, generoarenak, politikoak... Desberdintasuna da gure gizartearen arazo nagusia. Eta garapen ekonomiko amaigabea bilatzen duten horiek, ez dituzte kontutan hartzen baliabide naturalen agorpena edota garapen eredu honek eragiten duen aztarna ekologikoa, ezta etorkizunari begira ere izan ditzaketen ondorioak.
Egoera honi aurre egiteko, EH Bilduren lehentasuna lau urte hauetan krisiaren ondorioei aurre egitea izan da. Nahiz eta larrialdi ekonomiko egoera batean gobernatu behar izan, Gipuzkoa murrizketarik gabeko lurraldea da gaur egun. Estatu mailako estaldura sozial handiena dute gipuzkoarrek.
Aldi berean, krisiaren atzean dauden arrazoiei heldu diegu, egun bizi dugun krisiak ez baitu aterabiderik bestelako eredu bat sortzeko gai ez bagara. Hortaz, XXI. mendeko Euskal Herriaren eta Gipuzkoaren ehun sozial eta produktiboa gaurdanik eraldatu behar dugu. Erronka hori eragile guztiena bada ere, instituzioetatik ere, iparrak enplegu duin eta iraunkorra sortzea izan behar du.
Bilduk, lau urte hauetan zehar, beste eredu horren norabidean lehenengo pausuak eman ditu. Gure hautagaitza aurkeztu nahi dugu hurrengo Gobernuan ere bide berri hori egiten jarraitzeko proposamen ugari ditugulako.
2. KRISIAREN ONDORIOEI AURRE EGITEA
Ekonomi krisia jasaten duten milaka eta milaka gipuzkoarren egoera larria ikusirik, gure helburu nagusia krisiaren ondorioei aurre egitea izango da. Eta premisa nagusi batek gidatuko du lan lerro hau: MURRIZKETA SOZIALIK EZ.
EH Bilduk argi du osasungintza, hezkuntza, laguntza sozialak... ez direla luxu bat, urteetako borrokaren ondorioz lortutako eskubideak baizik eta, ondorioz, zorraren ordainketaren aurretik lehenetsi behar direla. Horregatik, batzuek banku espekulatzaileak erreskatatzen dituzten bitartean, pertsonak erreskatatzea da lehentasuna guretzat . Hala, hauxe da Foru Gobernutik garatu dugun gizarte politika, eta aurrerantzean ere gara nahi duguna.
2.1. GIZARTE POLITIKAK
Gizarte zerbitzuak Ongizate Estatuaren oinarrietako bat dira eta eskubide unibertsal eta subjektibo gisa eratu behar dira. Hala eta guztiz ere, gizarte zerbitzu sistema ahul baten aurrean gaude: diru hornidura eskasa, pribatizazio maila altua eta lurralde desoreka izan ditu beti ezaugarri sistema honek. Errealitate honen aurrean, lurralde guztietan komuna izango den Gizarte Zerbitzuen Euskal Sistema behar dugu, Ongizate Estatuaren ardatz gisa.
Foru Gobernuaren eskumena diren gizarte politikek eragin berezia dute adinekoak diren edo behar bereziak dituzten pertsonen zainketan. Egoera horren aurrean, zainketa duinak eta kalitatezkoak defendatzen ditugu. Horretarako, ezinbestekoa da gizarte zerbitzuetako soldata duinen pertzepzioaren beharra azpimarratzea, langileen lan baldintzak hobetzea eta ahaztuta utzi izan den gizarte sektore bat ikustaraztea.
Duintasunaz ari garenean, eman eta jasotzen diren zainketak kantitate eta kalitate nahikoa izateaz ari gara. Baina batzuek zainketa duinak izateak ezin du izan beste batzuek zainketa prekarioak izatearen kontura. Norberak askatasuna izan behar du aukeratzeko zaindu nahi duen ala ez, eta nola.
Askatasun erreala ezin da eman baldintza materialik gabe. Halako baliabiderik ez dutenak hirugarren pertsonen borondatearen esku daude biziraun ahal izateko. Horregatik, uste dugu mundu guztiak izan behar duela existitzeko eskubidea bermatuko duen oinarri material edo errenta minimoa.
Diputatu nagusi bezala aurkezten dut nire hautagaitza honako konpromiso hauek betetzeko 2015-2019 legegintzaldian:
- Gizarte zerbitzuetarako sarbidea unibertsalizatuko dugu eta dauden estaldurak handituko ditugu itxaron zerrendak murriztuz.
- Gizarte Zerbitzuetan erabiltzailearen ekarpen ekonomikoa gutxituko dugu, pixkanaka. Eta hau ez da promesa hutsala. Sinesgarritasuna irabazia dugu, legegintzaldi honetan jada egin dugulako, kopagoa jaitsi dugulako.
- Gizarte Zerbitzuen kalitatea hobetu administrazio publikoaren presentzia handituz: Pribatizazioan eta azpikontratazioan oinarritutako gizarte zerbitzuen eredua hobetu behar da. Gizarte Zerbitzuak ezin dira egon irabazi asmoko enpresen menpe. Publikoak eta kalitatezkoak izan behar dira, herritarrenak eta herritarrentzat.
- Zerbitzuetako langileen lan baldintzak hobetuko ditugu, zaintzen kalitatea ere hobetzeko: Gizarte zerbitzuak pribatizatuak eta azpikontratatuak egoteaz gain, prekarizatuak eta feminizatuak egon ohi dira . Baina argi eta ozen esan behar dugu: Behar bereziak dituzten gipuzkoarrek zainketa duinak jasotzeko, ezinbestekoa da zaintzaileek lan baldintza duinak izatea. Jakin badakizue zein izan den aurreko Gobernuak gai honetan izan duen jarrera. Milaka emakume zaintzaileek bere alboan izan gaituzte. Adegi patronalak epaitegietara eraman zuen gure diputatua, baina ez ginen koldartu. Eta bai Gobernuan bai oposizioan, aurreko lau urteetan bezala, langileak babestuko ditugu ahalik eta gehien irabaztea bilatzen duen elite ekonomikoen aurrean.
Ez dut jarraitu nahi emakume langile horiek gaur egun bizi duten egoera aipatu gabe. Berriro ere greban, berriro ere borrokan ari dira beren lan eskubideak defendatzeko. Diputazioaren bitartekaritzari eta proposamenari esker, sektoreko ia %90 blindatu du lan hitzarmena. Baina besteez ere akordatzen gara. Ez ditugu ahaztuko eta beraien alboan jarraituko dugu.
Pobreziamailakmurriztea: Esan dugun bezala, Gipuzkoan ez da murrizketarik egin EH Bildu Foru Gobernuan egon den bitartean. Diputazioak bere aurrekontuetatik jarri behar izan du dirua besteen politika antisozialen ondorioak nabaritu ez daitezen, esaterako, Eusko Jaurlaritzak RGIarekin egindakoa.
Gipuzkoan pobrezia mailak puntu bat egin du behera azken bi urteotan. Euskadiko Autonomia Erkidegokoa, Espainiakoa eta Europar Batasunekoa baino baxuagoa da Gipuzkoako pobrezia. Baina hori ez da nahikoa. Pobrezia Gipuzkoatik desagerrarazteko politika sendoak behar ditugu. Bereziki, ezinbestekoa da haur pobreziari aurre egiteko urgentziazko plan edo neurriak adostea instituzio ezberdinen artean.
3. ENPLEGU DUINA BERMATZEKO, EREDU SOZIO PRODUKTIBOA ERROTIK ERALDATU
Krisiari aurre egiteko neurri horiekin lotuta, eredu sozioproduktiboa errotik eraldatu nahi dugu, enplegu duina bermatzeko. Egun bizi dugun krisiak ez du aterabiderik bestelako eredu bat sortzeko gai ez bagara. Erronka hori guztiona bada ere, instituzioetatik ere, iparrak enplegu duin eta iraunkorra sortzea izan behar du.
Gure langabezia tasa Hego Euskal Herriko apalena bada ere, halere 46.000 lagun daude langabezian Gipuzkoan. Eta gainera, gogoratu behar da lanpostua dutenen artean, askok eta askok lan prekarioa, ahula dutela.
Euskal Herrian 35 urtetan gobernatzen egon diren alderdiek diozue langabezia tasa altu horiek krisiaren eragina direla, eta krisia etorri den bezala pasako dela. Krisia fenomeno meteorologikoa izango balitz bezala. Baina ez, krisia ez da zerutik etorri. Krisiaren atzean arrazoi zehatzak daude, eta arduradunak, izen eta abizenekin. Krisian dagoena sistema bera da. Sistema honek izugarrizko desorekak sortzen ditu: ekonomikoak, sozialak, generoarenak, ingurumenari dagozkionak, politikoak..
Lana sortu behar dugu, bereziki merkatuak baztertzen dituen pertsonentzat, alegia, emakumeak, adinekoak, kualifikazio baxuko langileak... Eta, ez bakarrik sortu, baizik eta lanaren kalitatea hobetu eta enplegua banatu. Horretarako, hainbat neurri ditugu:
3.1. ENPLEGUA SUSTATZEKO NEURRIAK
1. Adineko langabetuak berriro laneratzeko plan bat: Aldi luzeko langabetuentzako babestutako lan merkatua sortu nahi dugu.
2. Langileen lan baldintzak blindatu eta hobetu: Zentzu honetan pauso garrantzitsuak eman ditugu aurreko lau urtetan, klausula sozialen bitartez hitzarmenak blindatuz.
3. Enplegu zuria sortzeko plana. Bi eremutan bultzatuko dugu:
Gizarte zerbitzuen sarean: Gizarte zerbitzuetara bideratzen da Aldundiaren aurrekontu erdia. 14.000 pertsona baino gehiagok egiten dute lan udal eta foru gizarte zerbitzuen sare publiko eta kontzertatuetan Gipuzkoan (gehienak emakumeak), eta gure lurraldearen ongizatea hobetzen jarraitzen dugun bitartean, aukera handiak daude gizarte zerbitzuetara lotutako enpleguak sortzeko. Hortaz, plaza berriak irekitzearekin batera, 1.500 lanpostu berri sortu ditzakegu gizarte zerbitzuetan.
Etxeetan: Zaintzaileak kontratatzeko laguntzen bitartez egin nahi dugu. Aurreko 3 urtetan2.500 kontratu baino gehiago egin dira Laguntza Pertsonaleko Prestazio Ekonomikoaren bitartez. Sakontzen jarraituko dugu, bereziki, emakumezko langileen kontratazio erregularizatua eta zaintza profesionalak bultzatuz.
4. Enplegu berdea sortzeko plana
Enplegu berdea sortuko duten proiektu industrialak sustatuko ditugu. Zentzu honetan, adibidez, Zero Zabor helburu duen hondakin politika sustatuz enplegu berdea bultzatzeko planak babesten jarraituko dugu. Hondakinen plan berriaren inguruan 100 lanpostu berri sor daitezke.
5. Lan banaketa sustatzeko proiektuak eta ekimenak jarri behar dira martxan.
3.2. TOKIKO GARAPENA
Bestelako eredu bat eraikitzen ari gara eta, horretarako, EH Bilduk tokiko garapena hartu du oinarri, eraikina goitik behera baino, behetik gora egin behar baitugu. Izan ere, Gipuzkoan enpresen %90 txiki edo ertainak dira, eta esan behar da hamarkada luzeetan ahaztuak egon direla. Gogoratu dezagun, Bildu Aldundira iritsi zenean, 2011n, enpresa handiak zirela diru laguntza guztiak eramaten zituztenak. Enpresa ertain eta txikiek ez zuten aukerarik, ez baliabiderik, Diputazioak nazioarteratzeko eta berrikuntzarako ematen zituen diru laguntzetara aurkezteko. Azken legegintzaldian zehar ordea, laguntzak jasotzen dituzten enpresa eta eragileen kopurua igo egin da: lehen baino %51 enpresa gehiago dira orain.
Aurrera begira, tokiko garapena sustatzeko ondorengo neurriak ezarriko ditugu:
- Enpresak salbatzeko eta laguntzeko zerbitzu publikoa jarri nahi dugu martxan, enpresa txiki, ertain eta kooperatibei begira
- Eskualdeko Garapen Agentzien protagonismoa areagotu nahi dugu
- Ekonomia soziala izango dugu oinarri. Hau da, pertsona eta kolektibo ezberdinen beharrei erantzungo dien ekonomia sozialean sakonduko dugu; ekonomia parametro humanoetan kokatuz.
- Enpresen demokratizazioa sustatuko dugu. Enpresei ematen zaizkien laguntza guztietan klausula eta irizpide sozialak ezarri behar dira, besteak beste, enplegua eta lan baldintzak mantentzeko, berdintasuna eta lanaren banaketarako, langileen parte-hartzerako, azken lan erreforma ez aplikatzeko eta negoziazio kolektiboa sustatzeko.
3.3. INDUSTRIA
Tokiko garapenaren filosofiarekin eraldatuko dugu errotik gure ehun produktiboa eta horretarako, zuzenean, industriak egun dituen erronkei heldu behar diegu, ez baitira gutxi. Azken urteotan, krisiak jota industriako enpresa batzuk itxi eta lanpostuen galera pairatu baitugu.
Industria sektore estrategikoa da gure herriarentzat: lanpostuak sortzen dituelako, motor lana egiten duelako eta lan baldintza duinetarako beste sektore batzuek baino aukera handiagoak eskaintzen dituelako.
Industria sektore indartsu, eraberritu, anitz eta eskualde ezberdinetan kokatua izatea funtsezkoa da. Horregatik, bultzatzen ari garen industria sektorearen ezaugarriak honakoak dira: dibertsifikatua, eskualdeko errealitatearekin uztartuta, maila teknologiko handikoa, energia kontsumoa murriztuko duena, ingurumenarekiko errespetua duena, industria berdea motor duena eta langileen parte-hartzea bultzatzen duena.
3.4. ENERGIA
Eta energiaren gaia ere estrategikoa izango dugu datozen urteetan, industriari lotuta, noski, baina baita ikerketaren eta enpleguaren alorrean ere, energia berriztagarrien bidea urratzen jarraituko baitugu.
Euskal Herriak duen menpekotasun energetikoa murrizteko hurrengo ekimenak bultzatuko ditugu:
Energia berriztagarrien eta garbien aldeko neurriak hartuko ditugu.
Frackingari EZ esango diogu. Gipuzkoan, bi baimen daude eskatuta lurpetik gasa ateratzeko teknika horretarako; 2011n eskatu zituen Jaurlaritzaren menpeko SHESA enpresa publikoak, eta oraindik erantzunaren zain daude. Batzar Nagusiek “fracking gabeko lurralde” izendatu zuten Gipuzkoa iazko ekainean - EAJren kontrako botoarekin—. Horren aurrean, frackingari EZ esango dion Foru Gobernua proposatzen dizuet nik, aurreko astean Gasteizko Legebiltzarrean hartutako erabakiarekin bat eginez.
Enpleguaz, industriaz eta energiaz hitz egin dugu. Eta sektore ekonomikoaz ari garela, oso garrantzitsua iruditzen zait elikadura burujabetza aipatzea.
3.5. ELIKADURA BURUJABETZA
Elikadura oinarrizko beharra izanda, lehenengo sektoreari buruzko politikak erabateko lehentasuna dute. EH Bilduren helburua da tokian tokiko ezaugarriak eta baliabideak erabiltzen dituen sistema iraunkor, justu eta osasuntsua eraikitzea. Elikadura Burujabetzan aurrera pausuak ematen lagunduko duen sistema.
Egungo elikadura sistemak enpresa handiei egiten die mesede, nekazari, abeltzain, arrantzale eta kontsumitzaileen kaltetan. Ekoizpen intentsibo eta espezializatua sistema horren ezaugarria da. Gure ereduak berriz, ekoizpen ekologikoa sendotzea proposatzen du. Are gehiago, agroekologia sustatzearen aldeko ahalegina egingo dugu, hau da, baserritarrek autonomia berreskuratu eta prozesu guztia bere gain hartzeko aukera aztertu behar da, gertuko merkatuetan, baserrietan edo kolektiboki antolatutako azpiegituretan saltzeko, herri edo herrialde mailako elikadura sistemak eraikiz.
3.6. TOKIKO MERKATARITZA
Gure ustez, tokiko merkataritza bultzatu eta babestu beharra dago herriei, auzoei eta herritarroi ondorio positiboak ekartzen dizkigulako. Alde batetik, auzo eta herri biziak eskaini eta harreman pertsonalak bultzatzen ditu. Bigarrenik, distantzia laburreko zirkuituak egiten direnez, ekologikoagoa da. Hirugarrenik, bertako produktuak saltzeko aukera handiak ematen ditu. Gainera, tokiko merkataritzak enplegua sortzen du; herrietan lan egiteko aukerak ematen ditu. Eta azkenik, bertako produktuen kontsumoak, bertan eragindako aberastasuna gehiago banatzeko aukerak eskaintzen ditu eta ingurumenarekiko errespetua areagotzen du.
3.7. TURISMOA
Turismoa esponentzialki hazten ari da Gipuzkoan, eta EH Bildutik turismoaren aldeko apustua egiten dugu ekonomiaren beste atal garrantzitsu gisa. Bultzatu nahi dugun turismoak, ordea, turismo eskaintzarekin alderatuz, ezberdina behar du izan eta bestelako oinarriak behar ditu. Helburua ez da gero eta turista gehiago erakartzea baizik eta gure ekonomiako sektoreak sustatzea turismoaren bitartez.
Zentzu honetan, herri izaera eta tokian tokiko kultura ezagutarazteko baliagarria izango den ereduaren alde egiten dugu, baita gure historia zaharraren eta eskaintza garaikidearen uztarketa bilatuko duena. Gainera, natur baliabideak eta nekazaritza guneak errespetatuko ditugu, eta masifikazioa helburu duten proiektuak alboratuko ditugu.
3.8. INGURUMENA
Dakigun bezala, hazkundean oinarrituriko eredu ekonomikoak muga ekologikoak ditu eta ingurumena ez da gure egunerokotik at dagoen zerbait. Ingurumena, zeharkako arloa da eta gure gizarte ereduan integratua dago: ekonomian, ongizatean…
Garapen sozioekonomikoak ingurumenean duen eragina neurtu ez ezik, eragin horren baitako erabakiak eta neurriak hartu behar dira. Ondorengo belaunaldiekin hartu beharreko konpromisoa da egun ditugun bizi-baldintzak mantendu edota hobetzea, eta horri esaten diogu garapen jasangarria.
EH Bilduren helburu estrategiakoa da Gipuzkoa iraunkorra egitea, eta zentzu horretan bukatu da baliabide naturalak neurrigabe ustiatzeko eta proiektu faraonikoen garaia.
- HONDAKINEN KUDEAKETAri dagokionez, Zero Zabor filosofiari jarraituz, errausketan oinarritutako kultura batetik birziklapenean oinarritutako beste kultura batera pasatzeko egundoko jauzia eman dugu pasa den legealdian, eta gure hondakin planarekin aurrera jarraituko dugu, Sasieta eta Lapatxeko zabortegiak itxiko ditugu, gaikako bilketa bultzatu, azpiegitura sarea bukatuko dugu eta Zestoako herritarrei emango diegu aukera Osinbeltzen inerteen biltegiaren inguruan erabakitzeko.
- LURRALDE ANTOLAKETAri dagokionez, EH Bilduk trantsizio baten beharra proposatzen du, aztarna ekologikoa minimizatzea xede izango duen lurralde antolamendua lortzeko bidean. Horrela, baztertu egingo dira erabilera soziala ezbaian duten azpiegiturak eta ingurumen kostu handia duten azpiegiturako eta hirigintzako makroproiektuak. Puntu honetan aipatu nahi dut Pasaiako badia: kanpoko portua eraikuntza behin betiko geratu den honetan, Uliatik Jaizkibelerako tartea natura erreserba izendatu nahi dugu eta badia biziberritu.
3.9. MUGIKORTASUNA
Azkeneko hamarkadetan Gipuzkoan lehentasunez errepideen eraikuntzan eta kotxe bidezko mugikortasunean inbertitu da eta horrek ondorio larriak izan ditu, bai ingurugiroan baita Foru Ogasunean ere. Neurriz gabeko eraikuntza honek 900 miliotako zorpetze izugarria sortu du, batez ere 2007-2011 legealdian AP-1an eta Urumeako autobidearen obretan izandako desfase onartezinengatik. Egoera honi buelta ematea lehentasunezko erronka da Gipuzkoarako. Alde batetik, naturari eragindako zauriak sendatzeko neurriak hartu behar dira eta, bestetik, gipuzkoarren poltsikoari Bidegiren zorrak eragiten dion kalteari aurre egin behar diogu.
EH Bildun beste mugikortasun-eredu baten alde egiten dugu. Eredu berri horretan, medio pribatuaren gainetik garraio publikoa sustatzen dugu, eta kutsatzen duenaren gainetik kutsatzen ez duena gailentzen da. Hau da, oinezkoak, bizikletak eta garraio publiko kolektiboa eta unibertsala lehenesten ditugu. Horretarako:
- Bidegorriak eta oinezkoen bideak zabalduko ditugu.
- Garraio publikoa eta MUGI txartel bakarraren hobariak hobetuko ditugu.
- Abiadura Handiko Trenarekin izugarrizko dirutzak alferrik gastatu dira eta okerrago dena, gastatzen jarraitzen da, inolako errentagarritasun sozial eta ekonomikorik ez duen makro-proiektuan. Gero eta ozenagoak dira AHTren aurkako iritzi eta kritikak. Beste askoren artean bi aipatuko ditut, oso esanguratsuak direlako: Herri-Kontuen epaitegiak orain gutxi adierazi du proiektuaren bideragarritasuna oso zalantzakoa dela. Eta El Pais egunkariak ere esan berri du ezin dela lanak adjudikatzen jarraitu, bideragarritasuna bermatu arte.
4. BALIABIDE PUBLIKOAK HERRITARRON ZERBITZURA JARTZEA
Krisiari aurre egiteko eta enplegua eta ekonomia sustatzeko neurri guzti hauek martxan jartzeko, baliabide publikoak herritarron zerbitzura jartzea ezinbestekoa da. Egin nahi dugun guztia egiteko, nahitaez, erreforma fiskal orekatzailea egin beharrean gaude; gizarte justuago bat izateko oinarrizkoa delako zerga politika justu eta birbanatzailea. Norabide horretan, Gipuzkoan urrats ugari egin ditugu. Iragan 4 urtetan zerga gehienetan egin dira aldaketak, baita iruzur fiskalaren aurkako borroka areagotu ere, eta emaitza da diru sarrera gehiago ditugula gizarte zerbitzuak hobetzeko eta inbertsioak egiteko.
Gure eredu fiskala sei zutabetan oinarritzen da: Ekitatea, progresibitatea, berdintasuna, gardentasuna, nahikotasuna eta birbanaketa.
Neurririk garrantzitsuenak aipatuko ditut
1. Sozietateen Mozkinen gaineko Zerga erreformatu behar da: Etekinak lortzen dituzten enpresek ekarpen handiagoa egin behar diote gizarteari. Gaur egun, irabazien % 10 ordaintzen dute bataz beste enpresek. Pertsonok aldiz, gure errenten % 20 inguru bataz beste. Alde ederra dago! Sozietateen Mozkinen gaineko Zergak bertako enpresen fondo propioak indartzea sustatu behar du, batetik, enpresen kanpoko kapitalekiko dependentzia gutxitzeko, eta bestetik, lurraldearekiko konpromisoa indartzeko.
2. Aberastasuna eta Fortuna handien gaineko zerga: Haueredugarria da. Zergadun kopurua mugatua da, 7.000 pertsona inguru, milioi batetik gorako aberastasuna dutenak guztiak. Eta bilketa ahalmena txukuna da, 60 milioi inguru urtero. Gainera, ahalmen gehien duten zergadunen aldetik dator eta zentzu horretan zerga sistemaren progresibitatea indartzen du, aberatsenak diren % 1ak ordaintzen dituelako aipaturiko 60 milioiak.
Ondarearen zergapetzeak gutxienez bi elementu jaso behar ditu: batetik, ondarearen gaineko zergak, edozein dela ematen zaion izena, ezkutu fiskalik ez duela izan behar; bestetik, enpresetako partaidetzak kontutan hartu behar direla ondareak kalkulatzeko momentuan. Azken horiek inbertsio produktiboak izanik, hobari handia izango dute zerga ordaintzeko garaian.
3. Iruzur fiskalaren aurkako borrokan lau urte hauetan marka guztiak hautsi eta gero, hurrengo lau urteotan ahaleginak eta baliabideak areagotu behar dira. Gogoratu behar da 1.500 milioi pasatxo azaleratu direla iruzurretik azken 4 urtetan. Gehienak Sozietateen zergan Enpresak Sustatzeko Sozietateak (SPEak) ikuskatu izanaren ondorioz. Bidea irekita dago eta ardura handiz jarraitu behar da.
4. Etxebizitza politika bermatzeko fiskalitatea: Etxebizitza eskubidea bermatzeko bidean lehentasuna alokairuari ematen diogu. Horrela bada, PFEZren kenkarietan alokairuaren gaineko kenkariak izan behar du lehentasuna. Herritar askorentzat etxebizitza eskubidea lortzea ezinezkoa den bitartean beste etxebizitza batzuk hutsik mantentzea bidezkoa ez denez, hutsik dauden etxebizitzen gaineko errekargua edo kanona Euskal Herri osora zabaltzea bultzatuko dugu. Zentzu honetan, aurrerapauso garrantzitsua izan da Gasteizko Legebiltzarrean onartu berria den Etxebizitza Legea, PSE eta EH Bilduren babesarekin onartu dena.
5. Eta azkenik, Fiskalitate berdea sustatuko dugu.
4.1. FINANTZA SISTEMA PROPIOA ETA PUBLIKOA
Edozein herrik, baita gureak ere, finantza sistema propioa behar du, bertako aberastasuna bertan geratu eta inbertitu dadin. Bide horretan, funtzio soziala beteko duen banku publikoa behar dugu, herritarron, ehun produktiboaren eta erakunde publikoen beharrei begira funtzionatuko duen banku publikoa, herritarrona eta herritarrontzat.
Euskal finantza sistemak, lurraldeko ehun produktiboa eta norbanakoen ekonomia bultzatu eta sustatzeko erreminta izan behar duen neurrian, lurraldeko Erakunde zein egitura sozialak egin ahalko duen kontrol publikoa bermatu behar da.
Horregatik proposatzen dugu Kutxabankek jabetzaz dituen akzioen %32, lurraldeko erakundeen (Udalen eta Foru Aldundiaren) esku uzteko eskualdatze-prozesua egitea.
5. GIPUZKOARRENTZAT ETA GIPUZKOARREKIN
Orain arte aipatu dizkizuet zeintzuk izango liratekeen gure Gobernuaren proiektu eraldatzailearen neurri nagusiak, eta hauek gauzatzeko behar ditugun baliabide publikoen erabilera. Zein den gauzatu nahi dugun proiektua azaltzearekin batera, proiektu hori nola gauzatu nahi dugun ere aipatzea garrantzitsua da.
5.1. GIZA ESKUBIDEAK ETA MEMORIA HISTORIKOA
Lehenik eta behin esan nahi dut, EH Bilduren gobernu jarduna eta nire gobernu jarduna, pertsona guztien eskubideen errespetuan, bizikidetza demokratikoan eta memoria historikoa berreskuratzeko lanean oinarrituta egongo dela.
Izan ere, ia lau urte pasatu dira Aieten Bake Konferentzia ospatu zenetik, eta, ondorioz, ETAk bere jarduera armatua bertan behera utzi zuenetik. Eta tamalez esan behar dugu hortik aurrera oso aurrera-pausu gutxi eman direla, eta gehienak alde bakar batek eman duela, gainera.
Paristik datoz oraingoan albiste onak. Orain dela egun batzuk han bildu diren eragile instituzional, politiko eta sozialek erakutsi dute zein den bidea. Alderdi guztietako ordezkariak, epaileak, hautetsiak... denak batera helburu batekin: bake bidean aurrera-pausuak ematea. Horrelakoak ikusi nahiko genituzke Gipuzkoan ere hurrengo legealdian.
EH Bildutik esfortzu handi bat egin dugu biktima guztiei gerturatzeko, autokritika eginez eta alde guztien sentsibilitatea kontuan hartuz. Eta bide horretatik jarraituko dugu. Beste batzuk, ordea, orain dela lau urte zeuden leku berdinean jarraitzen dute.
Zorionez, indarkeria jarduera gehienak desagertu dira. Baina tamalez, beste indarkeria batzuk indarrean jarraitzen dute: dispertsioa, abokatuen atxiloketak, jazarpen poliziala, epaiketa politikoak... Gipuzkoako 34 Herriko Tabernak konfiskatu ditu Estatu espainolak, Altxamendu frankistatik seguraski egin den konfiskazio handiena suposatzen dena.
Kartzela politiko krudel honen amaierarako lanean jarraituko dugu, eta era berean, desarme eta desmilitarizazioaren bidean egiten den guztia babestu eta bultzatuko dugu.
Edonola, Foru Aldundiaren eskuetan dagoenaren baitan, esan bezala, aurrera-pausu berriak ematen jarraituko dugu:
- Biktima guztien aitortza eta errekonozimenduaren alde neurri berriak hartzen jarraituko dugu, eta zentzu honetan hamarkada hauetan gatazkaren ondorioz, Gipuzkoan izan diren giza eskubide urraketa guztien datu basea osatuko dugu.
- Justizia Trantsizionala sustatzen jarraituko dugu eta egia osoa ezagutze aldera, Egia Batzordeak bultzatuko ditugu.
- Eta azkenik, oroimen historikoa sustatzen jarraituko dugu: Botere publikoak bete behar du gertatu denaren oroitza iraunarazteko duen obligazioa, egiarekin konprometitu behar du eta gizarteak zer gertatu den jakiteko duen eskubidea bete. Gipuzkoan afusilatu-desagertuak izan zirenak bilaketa/deshobiratze eta identifikazio lanak bultzatu eta lagunduko ditugu.
5.2. GARDENTASUNA
Bigarrenik, EH Bilduren eredua gauzatzeko, beste zutabe nagusietarikoa gardentasuna da. Orain dela lau urte, Diputaziora sartzerakoan esan genuen alfonbrak altxatuko genituela eta gure hitza bete dugu. Herritarrek gardentasuna eskatzen dute, jendeak jakin nahi du zertan gastatzen den bere dirua, bai Ebrotik behera, baita Ebrotik gora ere, Gipuzkoa irla bat ez delako.
Hori dela eta “Ustelkeria zero” gure gobernu jardueraren premisa politikoa izango da. Hori dela eta, diru publikoaren erabilera okerraren inguruan gure lurraldean dauden gai guztiak ikertzen eta argitzen jarraituko dugu, izan Bidegi auzian, izan Zerga politikan eta ustelkeri zantzuak agertzen diren edozein eremutan.
5.3. EUSKARA
Giza eskubideekin konprometitua eta euskalduna izango da gure gobernua. Euskara gure komunikazio hizkuntza nagusi izan dadin bultzatzen dugun gizarte-eraldaketa gure hizkuntza-eskubideen aldeko borroka da. Eta bestetik, gure eredu propioa gauzatzea da, hizkuntza hegemonian aldaketa eragitea sakoneko gizarte eraldaketa gauzatzea baita. Horrenbestez, 2011-2015 legealdian abiatutako Hizkuntza Politika Berria ezartzen jarraituko dugu, Gipuzkoa (eta Euskal Herria) berreuskalduntzeko.
Bide horretan, hauek dira garatuko ditugun ekimen nagusiak:
- Foru Administrazioa eta udalak euskalduntzeko neurri eraginkorrak hartuko ditugu, bere jarduera osoa euskaraz egitera iristeko.
- Helduen euskalduntzearen doakotasunerantz urratsak emango ditu Aldundiak, udalekin eta arloko eragileekin elkarlanean, diru laguntzen eraginkortasuna bilatuz, arreta berezia ezarriz gizarte egoera zailenetan dauden herritarrengan, langabetuak edo migratzaileak, adibidez.
- Alor sozioekonomikoa euskalduntzea: beren zerbitzuak euskalduntzeko diru laguntzak eskainiko dizkie aldundiak enpresei.
- Sentsibilizazioa: Euskaraz bizi diren eta euskaraz bizi nahi duten herritarrenganako enpatia eragiteko herritar erdaldunei zuzendutako sentsibilizazio ekintzak egingo ditu Aldundiak.
5.4. KULTURA
Eta, bere hizkuntzarekin batera, euskal herritar orok bere herriaren historia, ohitura eta kultura ezagutu eta sakontzeko eskubidea du; era berean, eskubide osoa du beste herrialdeetako kulturak ezagutu eta bereganatzeko. Kultura, hizkuntza, hezkuntza eta beste zenbait eskubideren moduan, herri eskubide kolektiboa izateaz gain, pertsona bakoitzak duen eskubide indibiduala ere bada.
EH Bildutik Euskal Herriak bizi duen aniztasun kulturala aldarrikatzen dugu, ekosistema bizi gisa. Horren baitan, euskal kultura eta euskarazko kultura ditugu aniztasun guzti horren kohesionatzaile eta ardatz. Irailetik aurrera ateak irekiko dituen Tabakalera proiektuak kultura biziari irekiko dizkio ateak. Bertan topatuko ditugu euskal kultur eragile eta sortzaileak, zinemari lotutako ekimenekin batera. Kultur espazio irekia eta aberatsa izango da, zalantzarik gabe.
Eta Donostia 2016 ere aukera bikaina izango da Donostiako, Gipuzkoako eta Euskal Herriko proiektuak mundura azaltzeko. Eta nola ez, Europako proiektuekin gure kultur nortasuna aberasteko.
Halaber, kultura gizarte eraldatzaile ere badela uste dugu. Izan ere, kulturaren bidez jendartea eraiki eta eraldatu egiten da balio ezberdinen sustapenaren bidez. Horien artean bereziki azpimarratzen ditugu: feminismoa, aniztasuna, elkartasuna, internazionalismoa, ekologismoa eta parte hartzea.
Herritarren auto eraketa eta jabekuntza edo enpoderamendua bilatuko duen kultur ereduaren alde egiten dugu; herritarrak sortzaile eta parte hartzaile izango dituena. Horretarako auzolana oinarri izango duen herritik sortutako eta herriarentzako kultura bultzatuko dugu.
5.5. PARTE HARTZEA
Herritarren auto eraketa eta jabekuntza aipatu ditugu, eta balore hauek defendatzen ditugu ez bakarrik kulturari begira, baizik eta bizitza publikoaren alor guztietan. 2011n herrialdeko erakunde gehienak kudeatzera iritsi ginenean, politika publikoetan herritarren partaidetza anekdotikoa zen Gipuzkoan. EH Bilduk, berriz, hasieratik herritarren parte hartzea ildo estrategiko bezala hartu zuen eta legealdi osoan zehar, pausoz pauso, ekimenak proposatu eta gauzatu ditugu norabide horretan. Adibidez, Igeldoko herritarrei udalerria izateko nahiaren inguruan galdetu genien.
Demokrazia ordezkatzailetik demokrazia parte-hartzailera iristeko bide luzea egin behar dugu oraindik, baina egia da ere aurrera pausu handiak eman ditugula Gipuzkoan iragan legealdian, eta hurrengo lau urteotan aurrera urratsak ematen jarraitu nahi dugu. Hauek dira norabide horretan hartuko ditugun neurriak:
- Herritarren parte hartzea politika publikoetan: Aldundiko departamentu guztiek politika publiko esanguratsuak herritarren partaidetzarekin definituko, landuko eta hobetuko dituzte. Politika egiteko modu berri honen eredua izango da 2011-2015 Legealdian herri arteko autobus zerbitzua hobetzeko egindako prozesu parte hartzailea.
- Herri galdeketak: Herrialde mailako galdeketak antolatzeko konpromisoa hartzen dugu, lurraldearentzat garrantzitsuak diren gaiei buruz. Zentzu honetan, Zestoako Osinbeltz harrobiari buruzko galdeketa 2015eko azaroan egitea proposatzen dugu. Euskal Herriko erakunde publiko batek azpiegitura handi baten inguruan egingo duen lehen herri galdeketa izango litzatekena.
- Partaidetzazko aurrekontuak: Lurralde guztiko herritarrek izango dute aukera Gipuzkoako aurrekontu proiektuan eragiteko. Eskualde guztietan parte hartze prozesuak egingo dira urtero, herritarrek Gipuzkoako aurrekontuaren diru kopuru bat zuzenean erabakitzeko.
- Eta noski, Udalekin eta herri mugimenduekin batera diseinatu eta garatu nahi ditugu gure politikak.
5.6. POLITIKA FEMINISTA
Hasieran esan dudan bezala, ezkerreko gobernua, euskalduna, parte-hartzailea eratu nahi dugu. Gorria, berdea eta, noski, morea. EH Bilduko emakume eta gizonek Gobernu feministak osatuko ditugu eta politika feminista gauzatuko dugu.
Norabide honetan, hauek dira gure konpromisoak:
- Emakumeen bizitzaren prekarizazioa gelditu eta baliabideak eskura ditzaten bermatuko dugu.
- Zaintza eskubidea bermatuko dugu.
- Aldundiko berdintasun politikak indartzen jarraituko dugu, kudeaketarako aurrekontuaren %1a horretara bideratuz. Sare eta jardunbide feministak indartuko ditugu
Biolentzia matxistarik gabeko Gipuzkoa defendatuko dugu.
Biolentzia matxista jasan duten emakumeen artapena eta haren prebentzioa, ikuspegi integral eta enpoderatu batetik garatu behar dugu
Transfobia, homofobia edo lesbofobia moduko bestelako biolentzia matxistak ekidin eta artatzeko zerbitzuak garatu behar ditugu ere.
Eta diskriminazioa gure herrietatik kanpo dagoela bermatu behar dugu: Jai eta ospakizun parekideak sustatuko ditugu, parekidetasuna babesten duten lekuko elkarte eta taldeak babestuz, eta Alardeen gatazkaren konponbiderako bitartekoak jartzen jarraituz.
Izan ere, aurreko legealdian lehendabiziko aldiz historian, Gipuzkoako foru gobernu batek Alarde Mixtoari harrera egin zion, bai Hondarribian baita Irunen ere. Emakumeen eskubideak alderdien interesen gainetik jarri behar dira, eta horregatik, datorren astean Irunen egongo gara Alarde Mixtoari harrera egiten. Gipuzkoako Diputazioaren eta Batzar Nagusi hauen ardura da orain dela lau urte hasitako bidean jarraitzea, eta atzera pausurik ez ematea.
Ikusten duzuen bezala, gurea, transformaziorako proiektua da.
EH Bildu da, egun, urteotako aurrerapen sozialek atzera ez egiteko berme bakarra, gutxi batzuen pribilegioak gehienon pribilegioen gainetik jarriko ez dituen hautagaitza.
Gure gobernu programak, Gipuzkoako gehiengoaren interesak defendatzen direla bermatzen du, legealdi honetan ere bai.
EH Bilduren hautagaitza da justizia sozialean (eta ez aberatsenen interesetan) oinarritutako fiskalitatea bermatzen duen bakarra;
Patronalaren erasoen aurrean, langileen eskubideak defendatzen direla bermatzen duen bakarra;
Gizon eta emakume guztien arteko berdintasuna defendatuko duela bermatzen duen bakarra, Irun eta Hondarribian ere bai;
Ingurugiroaren errespetua defendatzen duena eta beharrezko ez diren eta kutsakorrak diren makroegiturak ez eraikitzea defendatzen duena.
Eta Gipuzkoan, tamalez, ni naiz erabakitzeko eskubidearen aldeko Gobernua osatuko duela bermatzen duen hautagai bakarra. Baina hasi dudan moduan bukatu nahi dut: desberdinen arteko zubiak eraikitzeko garaia da; Euskal Herriaren etorkizuna denon artean eraiki behar dugu. Proiektu politiko guztiak, autonomismotik independentziara, gauzagarriak izateko bitartekoak jarri behar ditugu, beti ere printzipio demokratikoetan oinarrituz. Eta argi utzi nahi dut gure disposizioa talde guztiekin akordioak bilatzeko norabide honetan.
He ido desgranando a lo largo de mi intervención cuál es el programa de Gobierno que presentamos para Gipuzkoa. Un proyecto que no busca perpetuar el mismo sistema caduco que nos ha conducido a esta crisis. Un proyecto que busca la transformación social y el cambio hacia un modelo de sociedad más justo e igualitario.
EH Bildu es, hoy por hoy, la única garantía para que no se dé marcha atrás a los avances sociales conseguidos en estos cuatro años.
Nuestro programa de Gobierno es el único que garantiza una fiscalidad basada en la justicia social, y no en los intereses de las grandes fortunas;
el único que garantiza que se defienden los derechos de las trabajadoras, frente a los abusos de la patronal;
el único que defiende la igualdad entre todas las mujeres y hombres de Gipuzkoa, también en Irun y Hondarribia;
el único que defiende el respeto al medioambiente y rechaza las macro-estructuras innecesarias y contaminantes.
Y tengo que decir que, por desgracia, mi candidatura es también la única que garantiza un Gobierno foral favorable al derecho a decidir. Sin embargo, quiero terminar como he empezado: es tiempo de construir puentes entre diferentes, es tiempo de poner los medios para que la sociedad vasca pueda decidir su futuro, y para ello hay que acordar entre todos y todas cómo vamos a posibilitar que todos los proyectos políticos, desde el autonomismo a la independencia, puedan ser llevados a cabo según los principios democráticos. Y quiero dejar clara nuestra disposición para llegar a acuerdos con absolutamente todas los grupos en este sentido.
Hau izan da gure eskaintza, Gipuzkoan ere eraldaketa politikoan eta sozialean sakontzea posible da. Posible bakarrik ez, mesedegarri ere bai. Horrexegatik egitasmo honi zuen ekarpenak gehitzeko eskatu nahi dizuet.
Milesker.