"Frankisten errepresioak ez zituen ekarri bakarrik heriotza pelotoiak, beste honakoak ere bai: kartzela zigorrak, erbesteratuak, esklaboak lan eremuetan, lanetik botatako langileak, konfiskazioak, isunak, ama hizkuntza debekatua… Kolpe militarraren kontra agertu ziren mondragoetarrek, bai gizon bai emakume, askatasun eta eskubiderik gabe gelditu ziren", adierazi dute Intxorta 1937 kultur elkarteko kideek. Horregatik hain zuzen lore eskaintza egingo diete Laubide plazako monolitoan.