35 urterekin eman zenuen pedagogia ikasketak egiteko urratsa. Eta baita lortu ere. Zure promozioko notarik onena lortu zenuen.
Bai, gizarteak markatzen duen patroi horretatik aldendu egin naiz. 13 urtez taberna batean lanean ibili naiz eta nire ametsa Hezkuntza arloan lan egitea zen. Horrela, Haur Hezkuntzako Goi Teknikari ikasketak burutzera animatu nintzen. Ondoren, pedagogian murgildu nintzen ezagutza handitzeko. Hor sortu zitzaidan aukera IKD Gazte (Ikaskuntza kooperatibo eta dinamikoa) proiektuan jarduteko.
Zergatik sortu zuen EHUk IKD Gazte proiektua?
Bologna hezkuntza erreforma martxan jarri zenean sortu zen proiektua. EHUk eragile ezberdinen beharrak detektatzeko diagnosikoa abiatu zuen 2011n. Alde batetik, enpresa eta zein profilen beharra dagoen lan munduan. Eta bestetik, irakasle eta ikasleen beharrak aztertu zituen diagnosi horrek. Gogoeta horretan antzeman zuten ikasketa prozesuan autonomia falta zutela ikasleek eta lan esparruan, diziplina anitzeko espazioaren falta zegoela; lan munduan errealitatearekin kontaktu mugatua zegoela, alegia. Ikasketak bukatzean errealitatera salto egiteko zubi hori ez zegoela. Ikasleek kudeatzen duten proiektua da. Ikasleen ahalduntzea bultzatzea da helburua. Diziplina talde ezberdinek –ingeniaritza, pedagogia, matematika...– gizarte eragileekin lan egiten dute ikaslea gizarteratu dadin.
Talde lanak badu indarrik?
Guztiz. Aberasgarria eta beharrezkoa da. Gizarte honetan taldean lan egin behar dugula uste dut. Sortzen den proiektua beti izango da aberasgarria eta ikuspuntu anitzekoa. IKD Gaztek balorazio oso positiboak jaso ditu eta urtetik urtera martxan dagoen ekimena da. Eragileen aldetik emaitza onak eta positiboak jaso dira.
Umeen autonomia indartzea garrantzitsua dela diozu.
Bai behar beharrezkoa da, guztiz bat egiten dut profesioz psikopedagogoa den Mendizabal hezitzailearen argudioekin. Kontua da, nola bultzatu autonomia hori umeek behar dutena ematen ari garenaren segurtasuna dutela jakinik; hor egongo litzateke gakoa. Izan ere, haurtzaro osasuntsu bat izateko, umearen behar guztiak asetzea eta prozesuan aurrera egiten laguntzeak ez du esan nahi autonomia bermatzen ez gaudenik. Umeen beharrak ase eta bere erabaki eta ekintzetarako espazioa uzten diogunean, umeak arduratsuak eta autonomoak izateko aukerak eskaintzen egongo ginateke.
Umeei barruan duten talentua azaleratzen jakitea da gakoa?
Ume oro talentu batekin jaiotzen da. Gauza da umeen talentu eta gaitasunak ikusten abilak izan behar garela. Hori da hezitzaileon funtzioen artean garrantzi handia hartzen duen zereginetako bat. Dituzten abileziak indartu eta beste hainbat gaitasun eskuratzen lagundu, hain zuzen ere. Azken finean, ume bakoitza ezberdina da, bakarra da, bere gustu eta ikasteko erritmo ezberdinarekin eta guzti hori errespetatu beharreko alderdia da. Kontutan izan behar dugu, Gardner-en teoriak dioen moduan, adimen mota (zapi mota) ezberdinak daudela eta adimen guztiak garatzeko aukerak eskaintzea izango litzatekeela egokiena umeen arrakasta bultzatzea helburu izanez gero. Askotan gertatzen da, eskolatan lan egiteko modu bat gauzatzen dela eta matematikarako eta hizkuntzarako adimenak izaten direla maiz indartzen edota garrantzia hartzen duten alderdiak, gainontzeko adimenak bigarren mailan utziz. Horrek, ikasle batzuen arrakasta bermatzen duen bitartean, beste ikasle batzuek izan ditzaketen beste abilezia batzuk ez dira horrenbeste garatzen. Eskoletan lantzen ez diren beste adimenei lekua eskaintzea Birplanteatu beharreko gaia dela iruditzen zait.
Hezkuntza erreformen inguruan zein iritzi duzu?
Luzaro hitz egin genezakeen gaia dela iruditzen zait. Baina erreformak ikusi egin behar dira zein intentziorekin egiten diren. Benetan testuinguru bakoitzeko errealitatea aintzat hartu eta dauden beharrei aurre egiteko diren; hau da, hezkuntza sistema hobetzeko diren edota politikarien onurarako diren eta ondorioz, gizarte konkretu bat garatzeko intentzioarekin egiten den. Askotan, erreforma, aurreko erreformaren efikazia, hutsune eta indarguneak neurtzeke egiten dute, hor dugu Bologna erreformaren adibide eta gaur egun LOMCE legea indarrean sartzeko nahia. LOMCEk esaterako, eduki homogeneo eta zentralistetan oinarritutako curriculum espainiarra txertatzea du helburu, ikasle “txarrak” (neurketa espedientearen araberakoa) lehenbailehen antzeman eta hauek sistematik aldentzeko ahaleginak egiten dituen ibilbidea. Oroimenezko ezagutza eta akademikoa hobesten duen sistema da eta gaitasunak alde batera uzten dituen eredu ekonomizista da: pertsonen nortasuna ezabatzeko eta pertsona dependentzia bultzatzeko.