Arrasatera etorri aurretik, lan berbera Usurbilen betetzen nuen. Eta herri horretan, zaborra biltzeko atez ateko sistemaren jaiotza ezagutu eta, herriko gehiengoaren nahiari men eginez, parte hartzea tokatu zitzaidan.
Lau urte geroago, Debabarrenera iritsi da sistema eta bigarrenez, lehen entzundako kontuak entzun beharra tokatzen zait. Zaborra biltzeko modu hau, guztiak bezala, kritikagarria da, noski. Baina aldi luzea herri batzuetan sistema martxan dagoela, hasierako mamuak berpizteak ez digu inongo mesederik egiten. Mamuak beldurgarriak dira itxuraz, izara altxatu arte. Izara azpian ezer ez dagoela konturatzen zarenean, aldiz, zure beldurti izaeraz barre egitea besterik ez zaizu gelditzen.
Sistema hau ez da ez zikina, ezta aurrera eraman ezinezkoa ere. Oinarrizko ohiturak aldatzea zaila egiten zaigu, baina beharrezkoa bihurtu da, zure etxe aurrean errauskailua ikusi nahi ez baduzu. Eta ohiturak ez dira betirako. Orain dela gutxi arte, gure artean hildakoak lurperatzen genituen eta zaborrak erretzen. Dagoeneko hildakoak erretzen ohitu gara.
Zergatik ez ohitu, ordea, zaborra lurra bihurtzen? Kajoiko Maritxuk gure istiluak baketzen lagundu gaitzala!